Tarixiy geografiya va kartografiya

temir уо`l
, 
avtomobil, havo transporti, 
quvurlar
va 
daryo transportini
o'z ichiga oladi. Respublikada mavjud transport 
vositalari bilan har yili katta miqdorda yuklar va yo'lovchilar tashiladi. 
Turli xil yuklar va yo'lovchilarni tashishda temir yo'l transporti yetakchi 
o'rinni egallaydi. Temir yo'l transportining eng muhim afzalligi shundan iboratki, 
uning yuk va yo'lovchilar tashish qobiliyati juda yuqori va yil bo'yi ob-havoning 
qanday bo'lishidan qat’i nazar muntazam tarzda ishlaydi. Bu bilan u havo va daryo 
transportidan farq qiladi. Respublikamiz hududlarini bir-biri bilan bog'labgina 
qolmay, o'z doirasidan tashqarida bo'lgan hududlarni ham bog'laydigan temir yo'l 
tarmoqlari qurilgan va ishga tushirilgan. 
O`tgan asrning yigirmanchi yillari boshida respublika temir yo‘llarining 
umumiy uzunligi 1589 km ni tashkil etgan bo‘lsa, endilikda u 6,3 ming km. ga 
yetdi. O`zbekiston temir yo‘llarining uzunligi bo‘yicha qo‘shni Turkmaniston, 
Qirg‘iziston, Tojikiston respublikalarini orqada qoldiradi va maydoni katta 
bo‘lgan Qozog'istondan keyin ikkinchi o‘rinda turadi. 
Temir yo'llar orqali 0 £zbekistonga asosan o‘rmon mahsulotlari, metall va 
metalldan 
yasalgan 
asbob-uskunalar, 
qurilish 
materiallari 
keltiriladi. 
O`zbekistondan chetga esa respublika uchun an’ana bo‘lib qolgan mahsulotlar: 
paxta tolasi, ipak, o‘simlik moyi, tabiat noz-ne’matlari, xilma-xil meva, uzum, 
sabzavot, qovun-tarvuzlar bilan bir qatorda avtomobillar va boshqa turli-tuman 
sanoat mahsulotlari chiqariladi. 
Iqtisodiyotning bozor munosabatlariga o‘tish davrida temir yo‘l transporti 
katta ahamiyat kasb etmoqda. Ayrim temir yo‘llari elektrlashtirildi. 

---

113 
Xorijiy mamlakatlarga, jumladan, janubdagi mamlakatlarga chiqishda 
Mashhad—Saraxs—Tajan temir yo‘li qurilganhgi katta ahamiyat kasb etdi. 1996 
yil 13 mayda uzunligi salkam 300 km bo‘lgan ushbu temir yo‘l ishga tushdi. Bu 
yo‘l eng qisqa masofa orqali O`rta Osiyoni Fors qo‘ltig‘i bilan bog‘ladi va tashqi 
savdo aloqalarini rivojlantirish imkonini yaratdi. 
2002 yili kuzida „Navoiy-Uchquduq-Miskin-Sulton Uvays Nukus“ temir 
yo‘li ishga tushdi. 800 km ga yaqin uzunlikdagi bu yo‘l bor-yo‘g‘i 5 yilda qurilib 
ishga tushirildi. Holbuki sobiq Ittifoq davrida masofasi ancha qisqa bo‘lgan 
Navoiy-Uchquduq temir yo‘lini qurish uchun 12 yil ketgan edi. 
Respublikaning