Международный научно-образовательный электронный журнал

Sababi nimada? 
Bunday 
topshiriqlar 
talabalar 
hukmiga 
havola 
qilinganida 
talabalardan tanlagan ta’lim yo‘nalishi va mutaxassisligiga mos quyidagicha: 
“Tashqaridan 
shovqinlar 
eshitilmasligi 
uchun”, 
“Devorlari 
va 
tomograf o‘rnatilgan plita tashqi ta’sir natijasida silkinmasligi uchun” yoki 
“Tashqi magnit maydonidan saqlanish uchun”
kabi javoblarni olish mumkin. 
Shuningdek, quyidagi kabi savollar yordamida turli fanlarni bir-biri bilan 
integrasiyasini anglashlariga yordam beradi. 
Fanga oid kompetensiyalarni baholash me’zonlari kabi, o‘quvchilarda 
tayanch kompetensiyalarning shakllanganlik darajasini aniqlaydigan umume’tirof 
etgan 
usullar 
mavjud 
emas. 
Ularni 
testlar 
yoki 
nazoratning 
yozma(og‘zaki ) usullari bilan ham aniqlash qiyin. Shunga ko‘ra an’anaviy 

---

967 
baholash 
usullarini 
qo‘llab 
bo‘lmaydi. 
O‘quvchilar 
kompetensiyalarini 
aniqlashning samarali usuli bu anketalar o‘tkazishdir. Bunda o‘quvchilarda 
shakllanishi kerak bo‘lgan tayanch kompetensiyalarga tegishli bo‘lgan savollar 
anketaga kiritiladi. Kompetensiya shakllanganligini bitta savol bilan emas, 
balki uni qamrab olish uchun bir nechta savol beriladi. Masalan, biz taklif 
qilgan 
(42 ta so‘rov ajratamiz)
anketa savollarida tayanch kompetensiyalar tarkibiga 
ko‘ra quyidagicha tanlandi:
1.Kommunikativ kompetensiyaga doir – 6 ta savol;
2.Axborot bilan ishlash kompetensiyasiga – 5 ta savol;
3.Shaxs sifatida o‘z-o‘zini rivojlantirish kompetensiyasiga oid – 10 ta savol;
4.Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasiga – 6 ta savol;
5.Umummadaniy 
kompetensiyalarga 
doir 
-9 
ta 
savol; 
6.Matematik savodxonlik, fan va texnika yangiliklaridan xabardor bo‘lish 
hamda foydalanish kompetensiyasiga doir -6 ta savol. 
O‘quvchilarga beriladigan anketa savollari bilan birgalikda ularga 
to‘ldirish yuzasidan yo‘riqnoma ham berildi. Masalan, agar qatordagi yozilgan 
gapga to‘liq qo‘shilsa (+3) ni, agar butunlay qarshi bo‘lsa (-3) ni, to‘la 
qo‘shilmasa shunga moslarini belgish, javob bera olmasa (0) ni aylantirib 
chizib qo‘yish tavsiya etiladi. Agar so‘rovnomada gap tugallanmagan bo‘lsa, uni 
davom ettirib, o‘z fikrini bildirishi kerak. 
Anketa savollariga beriladigan javoblarni tanlashga 7 ta imkoniyat 
berilgan. Diapazon katta bo‘lganligi sababli, o‘quvchi o‘z qarashlarini va 
amaliy faoliyatlarini savolga nisbatan balini bemalol qo‘yishi mumkin. 
Anketadagi 
“Do‘stlarim mendagi ______________ xislatlarni qadrlashadi”
degan (39-savolimizga) savolga 
“Men qayoqdan bilay” yoki “bilmayman”
degan 
javobni yozishsa 1 ball, javoblar chalkashroq, ma’nosi kelishmaydigan bo‘lsa 2 ball, 
o‘z xarakteridagi chizgilarni to‘g‘ri keltirgan, o‘zini tutishiga oid so‘zlar bilan keng 
holda yozilsa 7 ballgacha qo‘yiladi. 
O‘tkazilgan anketa savollari natijalariga ko‘ra barcha 7 ta ko‘rsatgich 
talabalar 
tomonidan 
belgilangan. 
Bu 
talabalarning 
masalaga 
ijobiy 

---

968 
yondashganliklarini bildiradi. Shu kabi talabalarda tayanch kompetensiyalar 
shakllanganligini 
aniqlash 
uchun 
fanlar 
tarkibiga 
singdirilgan 
aqliy 
rivojlanganlikni ko‘rsatadigan topshiriqlardan ham foydalanish 
mumkin. 
Bunda topshiriqlar batareyasi oltita to‘plamdan iborat qilib tuziladi va har 
bir topshiriq uchun aniq vaqt belgilanadi.