Бола – одоби билан азиз (Фарзанд тарбиялашда ота-оналарга маслаҳатлар) Нашрга тайёрловчи: Зиёвуддин Раҳим

 
Бу жавоб 
замиридаги дурдек яширин зийраклик ва гўзал топқирликка 
қаранг.
Дангасаликдан узоқ бўлинг!
урматли болажонлар, дангасалик жуда ёмон иллатдир. 
Буни қуйидаги ҳикматларни ўқиш орқали билиб ола-
сиз.
1. Бекорчилик ва айш-ишрат нодонликка олиб келади, айни 
вақтда касалликнинг туғилишига ҳам сабаб бўлади.
2. Аксар ялқовлар ўзлари учун фойдали ишларга дангасалик 
қилиб, фойдасиз ишлар орқасида умрни беҳуда ўтказадилар.
3. Ақлли кишилар бугунги ишни эртага қўядиган кишилар-
дан юз ўгирадилар.
4. Дангасалик ҳар вақт инсонни хор қилади.
5. Меҳнатсиз кечган бир кун санаб ўтказилган йилга баро-
бар.
6. Ҳар бир инсоннинг қадр-қиймати ўз ишини қойил қилиб 
бажаришади.
7. Бу дунё бир экинзордир, унда нима эксанг, шуни ўрасан.
Эътиборли бўлиш 
ар бир ақлли ва зукко бола атроф-муҳитга эътибор-
ли, одамларга аҳамиятли бўлиши керак. Чунки турли 
ёмон ишлар эътиборсизлик оқибатида келиб чиқади. Ривоят 
қилинишича, Луқмони ҳакимдан сўрадилар:
– Одамларнинг энг ярамаси, энг ёмони ким?

---

– 150 –
– Одамларнинг ёмонлик қилаётганларини кўра туриб, 
кўрмасликка олган, бепарво ва лоқайд бўлганидир, – дея жа-
воб берди Луқмони ҳаким.
Ҳар бир қўй ўз оёғидан...
(Ибратли ҳикоя)
орун ар-Рашиднинг дўсти Буҳлул Доно: “Эй халойиқ! 
Гуноҳ ва ёмон ишлардан узоқ бўлинг!”, деб барчага 
насиҳат қилар экан. Баъзи одамларга бу насиҳат ёқмас экан. 
Шу сабаб улар Ҳорун ар-Рашидга шикоят қилиб келишибди: 
“Дўстингизнинг насиҳатларидан тўйиб кетдик. Биз гуноҳ иш 
қилсак, унга нима? Ҳар бир қўй ўз оёғидан осилади”, дейи-
шибди.
Ҳорун ар-Рашид: “Яхши, тушунарли”, дебди ва бир қўйни 
сўйдириб, кўчага остириб қўйибди. Бир неча кун ўтгач, қўй са-
сий бошлабди. Ҳамма ёқ жуда сасиб кетибди. Халқ яна Ҳорун 
ар-Рашиднинг олдига келиб: “Бу қўйни бу ердан олиб ташланг. 
Сассиқ ҳид бизни безор қилди”, дебди. Ҳорун ар-Рашид ўрни 
келганида шундай дебди: “Сизга нима, ҳар бир қўй ўз оёғидан 
осилади”.
Одамлар шунда ўз хатоларини тушуниб, бошларини эгган 
ҳолда ортларига қайтишибди.
Ёмонликлар ҳам ёмон ҳидга ўхшайди. Яхши инсон-
лар жаҳолатга, ҳаром ишларга қаршилик қилиб, жасорат 
кўрсатмаса, дунё ёмонликларга тўлиб кетади.