O‘z haqingni tani, birovning haqidan qo‘rq!
dobli bola o‘z haqini tanib, uni birovga berib qo‘ymaydi.
Ya’ni, seniki bo‘lishi kerak narsa senda bo‘lsin. Uni
o‘zgalarga berib qo‘yma! Albatta bu yaxshi ma’nodadir. Sa-
xiylik ham me’yorida bo‘lishi kerak. Sening saxiyliging yoki
ko‘ngilchanliging o‘z haqqingni boshqalar olib qo‘yishiga sabab
bo‘lmasin! Ammo sen faqat va faqat o‘z haqqingni ol. Senga
tegishli bo‘lmagan narsalarga, o‘zgalar mulkiga ko‘z olaytirma!
O‘zgalar haqqini ema! Masalan, olish va sotishda tarozidan urib
qolish, olayotganda ko‘p qilib olish va sotishda bir kilogramm
o‘rniga 800-900 gramm qilib xaridorni aldash birovning haqqini
eyishdir. Bunga yana boshqa o‘lchovlardan urib qolish, odam-
larni aldab, yomon narsani yaxshi deb sotish, o‘zgalarga tegishli
narsalarni o‘g‘rilash kabi qabih ishlar ham kiradi.
Ey farzand, sen bularni yaxshilab anglab ol, hayotda to‘g‘ri va
halol yashashga odatlan. Halollikda, to‘g‘rilikda gap ko‘p. Kim
to‘g‘ri va rostgo‘y bo‘lsa, uning ishi unumli, hayoti barakali va
fayzli bo‘ladi. Yolg‘on so‘zlab, birovning haqqini eb ko‘p foyda
ko‘raman, degan odam xato qiladi. Chunki birovning haqqi bari-
bir buyurmaydi. Shuni unutma!
– 321 –
Bolalar lug‘ati
Hazar qilish
– ehtiyot bo‘lish, saqlanish, tiyilish;
yomon ko‘rish.
Haq
– haqiqat, adolat, qonun, haqqoniy, rost, erk-
imkoniyat, biron kimsa yoki narsaga tegishli ulush.
Ko‘z olaytirish
– birovga tegishli narsaga yomon
niyat bilan qarash.
O‘lchovdan urib qolish
– tarozidan va birovning haqqidan
urib qolish.
Fayzli
– o‘ziga jalb qiladigan, ko‘rkam, istarasi issiq; farovon,
to‘kin-sochin.
Ko‘ylagi yamoq bola
(Ibratli hikoya)
azrati Umar ibn Xattobning yosh o‘g‘li ko‘chada bolalar
bilan o‘ynar edi. Bolaning ko‘ylagiga yamoq solingan
bo‘lib, tengqurlari uning ustidan kulishdi. “Otang mo‘minlar
amiri bo‘lsayu, sen shunday yirtiq-yamoq kiyimda yursang”, deb
kamsitishdi. Hazrati Umarning o‘g‘li bundan juda xafa bo‘ldi.
Otasining huzuriga borib:
– Bolalar kiyimimdagi yamoqlarni ko‘rib, ustimdan kulishyapti,
– deb bo‘lgan voqeani so‘zlab berdi. Shunda Umar ibn Xattob
o‘g‘liga:
– Xazinachiga borib, xazinadan bir kiyimlik mato berar
ekansiz, otam maoshlaridan olib o‘rniga qo‘yar ekan, degin, – deb
tayinladi.
O‘g‘il xazinachining oldiga borib, mo‘minlar amirining
so‘zlarini aytdi. Xazinachi unga:
– Agar otang maosh olgunlaricha yashab turishlariga kafolat
bersalar, aytgan matoni beraman, – dedi.
O‘g‘il xazinachining hech narsa bermasligini tushundi. Otasi
huzuriga borib, xazinachi nima deb javob berganini aytdi. Shunda
Umari Odil:
– 322 –
– Agar xazinachi sen aytgan matoni berib yuborganida edi,
men uni o‘sha zahoti ishdan bo‘shatgan bo‘lar edim, – dedi,
so‘ngra o‘g‘liga taskin berdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |