Бола – одоби билан азиз (Фарзанд тарбиялашда ота-оналарга маслаҳатлар) Нашрга тайёрловчи: Зиёвуддин Раҳим

O‘rtacha bo‘lishni odat qiling!
olalar, har bir ishda o‘rtacha yo‘lni tanlash zarur. Zero, 
haddan oshish ham va o‘rtachadan kamaytirish ham 
nuqson sanaladi. Har bir ishda mo‘‘tadil bo‘lishga intilgan 
odam insof va adolat bilan ish tutadi. Masalan, ovqatlanayotgan 
bola ochko‘zlik qilib ko‘p taom eb yuborsa, qorni og‘rib qolishi 
va yana uyquchi bo‘lib qolishi mumkin. Buning aksi bo‘lsa-
chi? Juda kam ovqat egan bola quvvati ketib, maktabga bora 
olmasligi va bir pasda qorni ochib qolib, ilm qulog‘iga kirmasligi 
mumkin. Shu sabab ovqatni me’yorida eyish kerak. Chunki 
ochofatlik odamning moddiy va ma’naviy holatini buzadi. Buni 
uyqu misolida ham ko‘rish mumkin. Ko‘p uxlash bolani dangasa 
qilib qo‘yadi. Ko‘p uxlagan bolaning qo‘li ishga bormaydi. 
Chunki hadeb uxlayverganidan yalqovlik tanasiga o‘rnashib 
oladi. Yana ko‘p uxlagan bolalar o‘z vazifalarini vaqtida bajara 
olmaydi va ustozidan tanbeh eshitadi. Agar kam uxlasa-chi? 
Kam uxlash ham bolalarning sog‘lig‘i va ruhiy holatiga ta’sir 
ko‘rsatadi. Odam sog‘lom bo‘lishi uchun ayni vaqtida dam 
olib, ayni vaqtida o‘z ishlarini bajarishi kerak. Kamolotga har 
bir ishni me’yorida qilish bilan erishiladi. Bir sohada ilgarilab 
ketib, boshqa sohalarda sustkashlikka yo‘l qo‘yish, bir ishni 
ko‘proq bajarib, boshqalarini pala-partish amalga oshirish 
kamchilikdir.
Aziz bolalar, demak, ovqat eyish, uxlash, bolalar bilan o‘ynash 
va yana qolgan barcha ishlarda me’yorga rioya qilib, dangasalik va 
sustkashlikdan saqlanish lozim ekan.

---

– 305 –
Bolalar lug‘ati
Mo‘'tadillik
– o‘rtacha bo‘lish, o‘rtamiyonalik 
(Masalan, bolalar bo‘yining juda uzun ham, qisqa 
ham bo‘lmasligi mo‘'tadillikdir. Shuningdek, havo 
juda issiq yoki o‘ta sovuq bo‘lmasa, mo‘'tadil hi-
soblanadi).