O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi, andijon davlat tibbiot instituti

Siydik ajratish organlaridagi o„zgarishlar
. Buyrak va siydik 
ajratish organlari patologiyasi brutsellyozda kam o‗rganiladi. Mavjud 
adabiyotlardagi ma‘lumotlarga qaraganda, siydik chiqarish tizimida 
patologik o‗zgarishlar kam uchraydi. Buyraklarda patologik o‗zgarishlar ro‗y 
bergan taqdirda ham klinik belgilari aniq ko‗rinmaydi. Brutsellyozda 
ko‗proq albuminuriya, silindruriya, o‗choqli nefrit, diffuz glomerulonefrit, 
pielit, sistit va h.k. uchraydi. 
Tanosil 
organlarida 
bo„ladigan 
o„zgarishlar.
Brutsellyoz 
kasalligida jinsiy a‘zolarning zararlanishi ko‗proq uchraydi. Bu mazkur 
kasallikka hos bo‗lib, hatto tashxisot ahamiyatga ham ega bo‗ladi. Masalan, 

---

240 
erkaklarda uchraydigan orxit, moyakning shishishi va orxoepididimitlar 
(5-26 %), ayollarda bo‗ladigan turli yallig‗lanish jarayonlari, hayz siklining 
buzilishi 
va 
h.k. 
shular 
jumlasidandir. 
Erkaklardagi 
ko‗pincha 
orxoepididimitlar bir tomonlama, kamdan-kam ikki tomonlama bo‗ladi. 
Bunda moyaklar va moyak ortig‗lari yallig‗lanib shishadi, qizaradi, qattiq 
og‗riq beradi, hatto yurishga ham imkon bermay qo‗yadi. Xarorat 
ko‗tariladi, regionar limfa tugunchalari shishadi. Orxit va orxoepididimit 
asosan 1,5-2 oydan 5-6 oygacha, ba‘zan undan ham ko‗pga cho‗ziladi. 
Bu ba‘zan jinsiy zaiflikka - impotensiyaga olib keladi. Moyaklarda fibroz 
hosil bo‗lishi natijasida ular atrofiyaga uchraydi. Bemor ruhan o‗zgarib, 
serzarda, tajang, tez kayfiyati uzgaradigan bo‗lib qoladi. Ayollarda mastit, 
ko‗krak bezining yallig‗lanishi, tuxumdon, tuxum yo‗llarinig yallig‗lanishi, 
endometrit – bachadon yallig‗lanishi, dismenoreya, naslsizlik, abort va 
boshqalar ko‗proq uchraydi. Dismenoreya, amenoreya ayniqsa ko‗p (90%) 
kuzatiladi.