Университети кимё – технология факультети

ФОСФАТ ВА ЛИМОН КИСЛОТАЛАРГА КАЛИЙ БИХРОМАТ 
ТАЪСИРЛАШТИРИБ КОНСТРУКТИВ ЖИҲОЗЛАРНИ 
КОРРОЗИЯДАН ҲИМОЯ ҚИЛУВЧИ МОДИФИКАТОРЛАР ОЛИШ 
ИМКОНИЯТЛАРИ 
Қурамбаев Ш.Р., Сапаева С.Г, Жуманиязов М.Ж. 
Урганч Давлат Университети
Металлар коррозияси оқибатида нафақат металлар емирилади, балки 
унинг оқибатида ажралган заҳарли моддалар ҳаво ва сувни ифлослантиради. 
Бутун дунё бўйича коррозиянинг зарари йилига 2.2 триллион АҚШ 
долларни, яъни ялпи ички маҳсулотнинг 3% дан ортиғини ташкил этади. 
Ундан ташқари саноат конструкцияларининг жиддий аварияларига олиб 
келади, натижада ишлаб чиқаришдаги тўхтаб қолишлар туфайли 
корхоналарнинг моддий зарар кўришлари ортади. Республикамиз 
иқтисодиётига пўлат ва чўяннинг барчаси импорт ҳисобига келтирилмоқда. 
Улар занглашга қарши ҳимояга мухтож. Бугунги кунларда йилига камида 
1000 тоннадан ортиқ зангга қарши ҳимоя воситалари чет эллардан импорт 
қилинмоқда. Ноанъанавий янги турдаги хом ашёлар ва саноат чиқиндилари 
ва маҳаллий ресурслар асосидаги рақобатбардош зангни тез ювувчи 
воситалар олишнинг илмий - технологик асосларини яратиш ва амалиётга 
кенг тадбиқ қилиш бугунги куннинг долзарб ва ўта зарур масаласи 
эканлигига шубҳа йўқ.
Юқоридагиларни эътиборга олган холда ушбу ишда маҳаллий 
ресурслар асосида янги турдаги коррозия модификаторлари олишга доир 
тадқиқодлар олиб боришни мақсади қилдик ва осон ва арзон йўл билан 
синтез қилинадиган, иқтисодий жиҳатдан қулай, кам концентратцияда ҳам 
юқори самарадорликка эга бўлган, кислотали ва ишқорий муҳитларда яхши 
ишлайдиган, хавфсиз ва парчаланувчи хусусиятлари кам бўлган 
ингибиторлар олишни тадқиқот ишининг вазифаси қилиб белгиладик.
Тадқиқотларимизнинг дастлабки серияларида фосфат ва лимон 
кислоталарига калий бихромат тузининг турли ҳарорат ва концентрациядаги 
таъсирида олинган намуналарни зангли металларда синаш натижалари 
келтирилди.