Statik biokimyо

Kerakli asbob va reaktivlar:
shtativ (probirkalari bilan), pipetkalar, suv hammomi, 
kraxmalni 1% eritmasi, saxarozaning 1% eritmasi, 5 martasuyultirilgan so‘lak, achitqi, Lyugol 
eritmasi. 
 
Ishning bajarilishi: 
 
4 ta probirka olib, 2 tasiga 10 tomchidan 1% kraxmal, qolgan 2 tasiga 10 tomchi 1% 
saxaroza eritmasi qo‘yiladi. 1- va 3- probirkalarga 5 marta suyultirilgan so‘lakdan 5 tomchidan, 
2- va 4- probirkalarga 5 tomchidan achitqi shirasidan qo‘yib, 38°C suv hammomiga 10 minut 
qo‘yiladi. Ko‘rsatilgan vaqt o‘tgandan keyin birinchi ikkita probirkadagi aralashmaga yod ta’sir 
ettiriladi. 
3-4-probirkalardagi suyuqlik bilan Trommer reaktsiyasi qilinadi. Rangli 
reaktsiyalarning natijasiga qarab fermentlarning o‘ziga xosligi tug‘risida xulosa chiqariladi va 
jadval ko‘rinishida qayd etiladi. 
Probirka 
Ferment 
Substrat 
Kontrol reaktsiyalari 
Yod bilan
reaktsiyalari 
Trommer
reaktsiyalari 
1 
Amilaza 
Kraxmal 

---

2 
Saxaraza
Kraxmal 
3 
Amilaza 
Saxoroza 
4 
Saxaraza 
Saxaroza 
 
Mavzu: Fermentlar faolligiga ta’sir qiluvchi omillar. 
Fermentlar faolligiga ferment va substratning kontsentratsiyasidan tashqari enzimatik 
reaktsiyaning ishtirokchilari, ya’ni temperatura, vodorod ionlari kontsentratsiyasi, aktivatorlar va 
paralizatorlar ham asosiy ta’sir qiluvchi omillar hisoblanadi. Bu omillarning ferment katalitik 
faolligiga ta’sir qilish mexanizmi enzimning aktiv markazi shakllanishiga, fermentativ 
reaktsiyaning asosiy sharti bo’lgan ferment bilan substratning kompleks hosil qilishi uchun 
sharoit yaratilishiga bog’liq. 
31-tajriba. Ferment faolligiga temperaturaning ta’siri. 
Har qanday katalitik reaktsiyalar singari fermentativ reaktsiyaning tezligi temperatura 
ko’tarilishi bilan ortadi. Lekin boshqa sun’iy anorganik katalizatorlardan farq qilib, fermentlar 
faolligining ortishi 40-45°C gacha davom etadi. 50-60°C lardan boshlab faolligi birdaniga 
pasaya boshlaydi, 70-75°C da ferment denaturatsiyalanib, faoliyatini tuxtatadi. Fermentlarning 
temperaturaga chidamsizligi ularning oqsil tabiatga ega ekanligi bilan belgilanadi.