Yoshlar qomatining konstutsion tiplari

Umurtqa suyagini qiyshayishini aniqlash
. 
Normal umurtqasagittal tekislikda fiziologik egiklikka ega bo’lib,senfas 
to’g’ri chiziqni ko’rsatadi.Umurtqani potologik holatlarida qiyshiqlik oldi –orqa 
tomonda(kifoz,lordoz) 
ham 
yon 
tomonlarda(kifoz)mumkin. 
Umurtqani 
qiyshiqliklarini aniqlash uchun Balli-Kirxgofer skomizometridan foydalaniladi. 
 
Lordozoplecheskoliozometr
. 
Lordozoplecheskoliozometr (a).Umurtqa suyagini qiyshayishini bilish-
Kirxgofer 
asbobida 
aniqlash(b),Belusov 
lordoplecheskoliozometr 
bilan 
aniqlash(v); (g)bo’yin va bel egikligini aniqlash. 
Yassi bel umurtqa suyagini barcha fiziologik egiklarini bir xilligini 
tavsiflaydi. 
Dumaloq bel(stul) ko’krak kifozini shakli hisoblanadi. 
Aylana botiqlik belda bir vaqtni o’zida ko’krak kifozi va bel lordozi ortgan bo’ladi. 
Yassi botiqlikda-faqat lordoz ortgan bo’ladi. 
Qad-qomat- har odam tanasini o’zi odatlangan holatda erkin tutishi.U 
umurtqa 
suyagi 
shakli,tors 
muskulaturasi 
tonusi 
va 
rivojlanishiga 
bog’liq.Normal,egilgan,kifoz,lordoz va kekkaygan qad-qomat turlari bo’ladi.Qad-
qomatni aniqlash uchun kurak suyagi joylanishi,yelkalar darajasi,boshni joylanishi 

---

35 
to’g’risida visual kuzatuvlar olib boriladi.Shu bilan bir qatorda instrumental 
izlanishlar olib boriladi. 
Qad-qomat turlari: 
A)-normal; 
B)-egilgan; 
V)-lordoz; 
G)-kifoz; 
D)-kekkaygan. 
Normal qad-qomat beshta belgilar bilan tavsiflanadi: 
1.Ensa suyagi bo’rtig’idan tushgan va dumg’azalararo qatlamdan o’tuvchi tikka 
chizig’dan umurtqani qiltiqli o’simtalarini joylashishi; 
2.Yelkalarini bir darajada joylanishi; 
3.Ikkala kuragini bir darajada joylanishi; 
4.Badan va erkin tushirilgan qo’llar bilan teng uchburchaklarni hosil bo’lishi(chap 
va o’ng); 
5.Sagittal tekislikda umurtqa suyagini to’g’ri egikligi. 
Normal qad-qomad. 
Normal qad-qomad(a), skolioz(b) 
Bir 
qator 
kasalliklarda 
qad-qomat 
o’zgarishi 
sodir 
bo’ladi(skolioz,kifoz).Ko’pincha tegishli sport turi bilan shug’ullanish umurtqa 

---

36 
pog’onasini vazifalarini tuzalishi va muskul dibalansiga olib kelib, ichki organlar 
vazifasi va inson ishga layoqatliligiga salbiy ta’sir etadi.