O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “moliya” kafedrasi

ushbu shartlar, o‘z 
navbatida, kreditorlar bilan tuzilgan tegishli shartnomalarda ko‘zda 
tutilgan bo‘ladi
va boshqaruv xodimlari faoliyatini cheklaydi. Ushbu shartnoma 
cheklovlari tufayli kreditorlar ma’lum darajada korxona menejerlarining ishi 
(faoliyati)ni nazorat qila oladilar. 
Aylanma kapitalni boshqarish sifati firma muvaffaqiyatiga ulkan ta’sir 
ko‘rsatadi. Agar menejerlar korxonaning kunlik moliyaviy ishlariga doimiy 

---

341 
diqqat qilmasalar (e’tibor bermasalar), eng oqil tuzilgan uzoq muddatli reja ham 
ko‘ngildagidek amalga oshmasligi mumkin. Hatto o‘sib kelayotgan 
muvaffaqiyatli firmada ham kiruvchi va chiquvchi pul oqimlari vaqt jihatidan 
aniq bir-biriga mos tushmasligi mumkin. Menejerlar mijozlar o‘z hisoblari 
bo‘yicha to‘lovlarni vaqtida amalga oshirishlarini muntazam tekshirib turishlari 
kerak va hokazo. Boshqacha qilib aytganda, menejerlar firma moliyasi ustidan 
umumiy boshqaruvni shunday amalga oshirishlari kerakki, pul mablag‘larining 
operatsion defitsiti doimo to‘ldirilib turishi, ortiqchasi yaxshi daromad olib 
keladigan tarzda investitsiya qilinishi kerak
87
.
Firma moliyaviy qarorlar qabul qilishi vaqtidagi har bir qaror, xoh u 
investitsiyalash, xoh moliyalashtirish yoki aylanma kapitalni boshqarish masalasi 
bo‘lsin, muayyan ishlab chiqarish texnologiyasiga, shuningdek tadbirkorlik 
faoliyatini boshqarish tizimi, soliq tizimi va firma faoliyat yuritadigan raqobat 
muhiti kabi omillarga bog‘liq. Firma tanlaydigan moliyaviy siyosat variantlari 
ham bir-biri bilan uzviy bog‘liqdir.
16-MAVZU. ZAMONAVIY(AMALIY) MOLIYAVIY TIZIM VA 
MOLIYAVIY OQIMLAR 
Reja: 
1.
 
Moliyaviy tizim: ta’rifi, mazmun-mohiyati. 
2.