qahramonlik fazilatlari, xoqonlarini ulug'lash ruhi singishib
ketgan. Professor A. F itrat bu eposda boshqa qahram onlik
eposlarining ham syujetlarini k o 'r g a n edi: «A lpomish»
d o sto n in in g oxirgi qismi (y a ’ni, A lp o m ish nin g
q alm o q
z m d o n id a n q u tu lib eliga q ay tish i) h a m « K ito b i d a d a
Q o ‘rqut»dagi uchinchi hikoya: «Boy B o ‘ri o ‘g ‘li Berek»
h ik o y a sig a j u d a o ‘x s h a s h d ir» . Bu Fikrni T. M irzay ev
shunday davom ettiradi: «Y o z m a m a n b a la r orqali bizgacha
yetib kelgan «Kitobi d a d a Q o ‘rqut»ning uchinchi b o ‘yi
(d o s to n i) « B am si B a y r a k » syujet v o q e a la r i j i h a t i a a n
«A lpom ish» d o s to n ig a y aq in tu rad i.
Bu syujetdagi bir
dostonning bir necha xalqlarda mavjudligi ularning milliy
o 4ziga xosligini inkor etmaydi. C hunki bu dostonlarning
qadimiy tarixiy-hayotiy asoslari bir b o ‘lsa-da, ularning har
biri keyingi taraqqiyotda o'zlari m ansub bo'lgan
xalqning
epik a n ’analari doirasida rivojlandi, o g 'zaki ijro va ijod
sharoitlarida yashashda davom etdi».
D o s to n q u y id a g i s y u je tg a ega: Boy B o ‘r a b e k n i n g
farzandi yo 'q edi. U o ‘g‘il k o ‘radi. Unga Bamsi deb ism
q o 'y adilar. Bijonbek qiz farzand k o ‘rsa, uning o ‘g ‘liga
berishga v a ’d a qiladi. U n in g xotini qiz tu g 'a d i. U n g a
Bonuchechak deb ism q o ‘yishadi.
Bamsi p ah lav o n yigit
bo'lib ulg'ayadi. U bozirgon qabilasini d u sh m and an ozod
qilganligi uchun Q o ‘rq u t o ta unga Bayrak ( b o ‘z ayg'ir)
nomini beradi.
Bamsi Bayrak ovda Bonuchechak bilan uchrashadi. U
B o n u ch ec h ak n i ot ch o p tirish , o ‘q otish m u s o b a q a s id a
yengadi. Bijonbek avvalgi v a ’dasini unutib,
qizini Boyburt
q a l’asining begiga ataydi. Josuslar unga b o ‘z otli Bayrak
Bonuchechakka uylanishi haqidagi xabarni yctkazishadi.
Boyburt q a l’asi begining odamlari tunda Bayrak o'toviga
bo stirib kirishadi va uni yigitlari bilan b irg alik d a asir
olishadi. Bamsi 16 yil asirlikda qoladi va Bek qizining
yordamida ozod b o ‘ladi. Yurtiga kelsa ukasi
Yoltojiq akam
143
o ‘ldi, deb Bonuchechakka uylanish t o ‘yini qilayotgan edi.
B a m si o ‘zini t a n i t m a y d i , d e v o n a n i q o b i d a t o ‘y g a
q a t n a s h a d i. T o ‘y d a k a m o n d a n o ‘q otish m u s o b a q a s i
b o ‘ladi. Nishon kuyovning uzugini urish edi. Devonasifat
kishi Y o ltojiqning yoyi b ilan nish o n n i m o ‘ljalga oladi.
A m m o u sinib ketadi. S o 'ngra Bamsining yoyini keltirishadi.
Devona g ‘olib keladi. Kuyovning uzugi parchalanadi. Bamsi
Bayrak tirik ekanligiga h am m a ishonadi.
Do'stlaringiz bilan baham: