01. Shikastlangan tayanch-xarakat apparati faolyatini tiklashda

 
Amaliy tavsiyalar 
•
Skoliozni davolashni davolash gimnastikasi yordamida amalga 
oshirishning ahamiyati shundaki, maktab yoshidagi bolalarda 
skoliozni oldini olish, skolioz boshlangan bolalarda birinchi 
darajasidayoq davolash ishlarini olib borish orqali kuchayib ketishini 
oldini olish mumkin. Jismoniy tarbiya o’qituvchilari skolioz va yassi 
oyoqlik kasalliklari haqida to’liq ma’lumotga ega bo’lishi va o’quv 
mashg’uloti mobaynida alohida mashg’ulotlar berib buni oldini 
olishlari maqsadga muvofiqdir.
•
 Skoliozni davolashda davolash gimnastikasi amalga oshirilayotgan 
vaqtda umurtqa pog’onasida og’riq yuzaga kelmayotganligiga e’tibor 
qaratish kerak. 
•
Skoliozda umurtqani orqaga qayirgan (egilgan) holatdagi mashqlar 
taqiqlanadi. 
•
Bizga ma’lumki yassi oyoqlik kasalligi tug’ma va hayot davomida 
orttirilgan bo’ladi, lekin har ikkalasini ham davolash gimnastikasi 
orqali davolash mumkin. Buni maktabgacha ta’lim muassasalarida va 
maktabning boshlang’ich bosqichlarida boshlash samaraliroq natija 
beradi. Buning uchun yuqorida aytganimizdek jismoniy tarbiya 
o’qituvchilarining roli muhimdir. 
•
Yassi oyoqlikni davolashda davolash gimnastikasining o’zigina etarli 
emas. Davolash gimnastikasi amalga oshirilayotgan vaqtda oyoq 
kiyimga ham alohida e’tibor berish kerak. Oyoq kiyimning balandligi 
1,5-2 sm dan oshmasligi kerak.
Bola qad-qomati normal shakllanishi uchun quyidagi gigiyena qoidalariga
amal qilish kerak. 
•
Bolani yoshligidan tekis va bir oz qattiqroq to’shakda uxlatish kerak. 
•
Bolani 6 oylik bo’lgunicha o’tqazmaslik, 10 oylik bo’lguncha 
oyog`'ida uzoq vaqt tik turg’azmaslik kerak, chunki bu yoshdagi 
bolalarning 
umurtqa 
pog’onasi, 
oyoq 
suyaklari 
egiluvchan 
bo’lganligi sababli, tana massasini ko’tara olmasdan, egrilanib 
qolishi mumkin. 

---

40 
•
4-5 yoshgacha bo’lgan bolalarni katta odamlar uzoq vaqt qo’lidan 
yetaklab yurmasligi kerak, chunki bolaning bir tomoni yuqoriga 
ko’tarilishi tufayli umurtqa pog’onasi egrilanib qolishi mumkin. 
•
Kichik yoshdagi bolalar, boshlang’ich sinf o’quvchilari uzoq vaqt bir 
joyda o’tirmasligi, tik turmasligi, uzoq masofaga yurmasligi, og’ir 
byumlarni ko’tarmasligi, ayniqsa doim faqat bir qo’lida ish 
bajarmasligi kerak. Bularning barchasi bolaning umurtqa pog’onasi 
va oyoq suyaklari egrilanib qolishiga, qad-qomati buzilishiga sabab 
bo’ladi. 
•
Bolalar va o’quvchilar bo’ylariga mos parta, stol-stulda o’tirishi 
kerak. 
•
O’quvchilar parta, stol-stulda o’tirganda gavdasi tik, yelkalari bir 
tekisda, beli stul suyanchig’iga suyanib tursin, oyoqlari tizza 
bo’g’imida to’g’ri burchak hosil qilib bukilsin, oyoq kaftining hamma 
yuzasi polga baravar tegib tursin, ko’krak bilan parta qirrasi 
orasidagi masofa 10 smga yaqin bo’lsin. Suyanchiq oralig’i oshib 
ketsa, o’quvchi ishlayotganda kursi suyanchig’iga tayana olmaydi va 
bukilib o’tiradi. Suyanchiq oralig’i kamayib ketsa, siqilib qoladi.