Microsoft Word bolajak oqituvchilarni manaviy estetik tarbiyalashning pedagogik asoslari

Muammoning o’rganilganlik darajasi: 
Estetik tarbiya, ma’naviyat, shaxsning ma’naviy – axloqiy sifatlari kabi 
muammolar mavjud bo’lib, ular ham o’zbek, ham xorijiy davlatlar 
pedagogikasida o’rganilmoqda. 
-
milliy qadriyatlar jihatidan – N.Azizhodjaeva; 
-
shaxsning ma’naviy shakllanishi, yoshlarning ma’naviy sifatlarini 
milliy an’analar asosida tarkib toptirish jihatdan – N.Azizhodjaeva, 
M.Inomova, J.Mardonov; 

---

Milliy ma’naviy uyg’onish masalalari, xalqimizning boy milliy merosi 
asosida yoshlarda estetik tarbiyani tarkib toptirish S.Annamuratova, 
A.Sulaymonov, S.Fayzulina larning ishlarida o’z ifodasini topgan. 
Ammo, milliy va umuminsoniy qadriyatlar muammosiga falsafiy – 
estetik, umummetodologik yondoshuvlar mavjud bo’lib, unda faqat 
o’quvchilarni ma’naviy – axloqiy tarbiyalash ilmiy tadqiq etilgan. Ma’naviy – 
estetik tarbiyalash muammosi ham o’zbek pedagogikasida, ham rivojlangan 
davlatlar pedsgogikasida dolzarb bo’lsa ham o’rganilmagan va bu muammo o’z 
ilmiy yechimini kutib turibdi, xususan pedagogik kadrlarni ma’naviy – estetik 
tarbiyalash dolzarbligicha qolib kelmoqda. 
Respublikamiz oliy ta’lim muassasalaridagi holat o’rganilganda quyidagi 
muammolar aniqlanildi: 
-
talabalarga ma’naviy ma’lumot berish va tarbiyalash “ma’naviyat 
asoslari” fanini o’rganish jarayonida amalga oshirilmoqda; 
-
bo’lajak o’qituvchilarni ma’naviy estetik tarbiyalash faollashgan; 
- bo’lajak o’qituvchilarni ma’naviy – estetik tarbiyalashning nazariy – 
metodologik, ilmiy – pedagogik jihatlarini asoslashga urinishlar mavjud. Ammo 
bu o’rinlarda ham tizimsizlik, pedagogik – psixologik izchillik va mantiq 
qoidalariga to’liq rioya etmaslik kabi nuqsonlar mavjud. Natijada bo’lajak 
o’qituvchilarni ma’naviy estetik tarbiyalash muammosi to’liqligicha amalga 
oshirilmay qolmaydi. Milliy va umuminsoniy qadriyatlardan foydalanish asosan 
milliy an’analar yoki folklor materiallari bilan chegaralanib qolmoqda, 
qadriyatlarimizning ma’naviy – estetik imkoniyatlaridan unumli va malakali 
foydalanilmay qolmoqda. Ko’rsatilgan kamchiliklar pedagogik kadrlarni 
tayyorlovchi professor o’qituvchilar ham mavjudligi aniqlanildi. 
Pedagogika fanlaridan dars beruvchi o’qituvchilarning faoliyati 
kuzatilganda quyidagi tipik kamchiliklar aniqlanildi: bo’lajak o’qituvchilarni 
tayyorlashda ma’naviy – estetik omilga kam e’tibor qaratilmoqda; “ma’naviyat”, 
“ma’naviy qiyofa”, “ma’naviy – estetik meros”, “ma’naviy – estetik tarbiyalash” 

---

tushunchalari turlicha talqin etilmoqda; umumpedagogik fanlarning ma’naviy – 
estetik tarbiyalash borasidagi aloqadorlik va izchillilik zaiflashgan (ba’zan 
sezilmaydi); pedagogika fanlari dasturlarini bo’lajak o’qituvchilarni milliy- 
madaniy merosimiz asosida ma’naviy – estetik tarbiyalashga yo’naltirilgan 
innavatsion yondashuv mavjud emas; bo’lajak o’qituvchilarni tarbiyalashning 
yangi pedagogik texnologiyalari, shakl va metodlari, yangi – yangi metodikalari 
ishlab chiqilmayapti. Ko’rsatilgan kamchiliklar bo’lajak o’`ituvchilarni 
tayyorlash sifatiga salbiy ta’sir ko’rsatmoqda, vaholanki o’qituvchining 
ma’naviy – estetik qiyofasi kasbiy shakllanish va muvofaqqiyatga erishish omili 
bo’lib hisoblanadi. 
Pedagogika fanlari o’qituvchilari talab darajasidagi ilmiy – pedagogik va 
amaliy tavsiyalarga ehtiyoj sezmoqda, bo’lajak o’qituvchilarni ma’naviy – 
estetik tarbiyalash bo’yicha zarur amaliy tavsiyalar ishlab chiqish bugungi kun 
pedagogikasi oldida turgan muammo hisoblanadi. 
Shunday qilib, muammoning o’ta dolzarbligi va tezkor amaliy ehtiyoj 
o’rtasidagi qarama – qarshilik mavjudligi aniqlandi hamda muammoni ilmiy 
tadqiq etish va ilmiy yechimini izlashga qaror qilindi.