Pedagogika fan sifatida

 
Glossariy 
Ekologiya – (yunoncha so‘z bo‘lib,”ekos-uy-joy,logos-fan”,uy-joy haqidagi fan) tirik 
mavjudotlarning yashash sharoiti va atrof muhit bilan o‘zaro munosabatlari, xamda shu 
asosida yuzaga keladigan qonuniyatlarni o‘rganadigan fandir. 
Ekosan - mamlakatda ekologik muammolarni bartaraf etishda kirishiladigan harakatlardir. 
S i yo s a t sh u n o s l i k - yunoncha politika - davlatyoki ijtimoiy ishlar hamda Logos - 
ta’limot degan so‘zlarning birikishidan tashkil topgan bыlib, siyosat ta’limot ma’nosini 
anglatadi. 
Axloq – jamiyatda qabul qilingan, jamoatchilik fikri bilan ma’qullangan xulq odob-
normalari majmui. 
Oila - voyaga etgan ikki jinsning sevilish, ardoqlash, xurmat qilish asosida, ixtiyoriy 
ravishda, qalb xohishi bilan tuzilgan qonuniy ittifoqidir. 
TARBIYA JARAYONIDA SHAXSNING SHAKLLANISH 
REJA: 
1.SHaxsning rivojlanish jarayoni. 
2.Faoliyat - shaxs shakllanishining asosiy omili sifatida. 
3.SHaxs rivojlanishida yosh va individual xususiyatlar. 
Shaxsning rivojlanish jarayoni-
Har qanday jarayon o‘z natijasiga erishishga qaratilgan 
qonuniy va izchil harakatlar jamidan iborat bo‘ladi. Tarbiya jarayonining eng asosiy natijasi 
har tomonlama kamol topgan shaxsni shakllantirishdan iboratdir. Bu jarayon ikki 
tomonlama bo‘lib, o‘qituvchi va o‘quvchi faoliyatida aktivlik ko‘rsatishni ham talab etadi. 
CHunki, tarbiya beruvchi tarbiyaning umumiy maqsadlarini amalga oshirish dasturini ishlab 
chiqadi, tarbiya formalari, metodlari va usullarini asosli tarzda tanlab oladi va tadbiq etadi. 
SHarqda ham azaldan farzand tarbiyasiga katta e’tibor bilan qarab kelingan. Ma’rifatparvar 
bobomiz Abdulla Avloniy yozganidek "Tarbiya biz uchun yo hayot - yo mamot, yo najot - 
yo halokat, yo saodat, yo falokat masalasidir". 
YUrtga, vatanga muhabbat, insonparvarlik tuyg‘ulari xalqimizning qon-qoniga singib 
ketgan azaliy hususiyatdir. Ana shu noyob insoniy fazilatlarni asrab, avaylash va yanada 
takomillashtirish, farzandlarimizni ozod va demokratik O‘zbekistonning munosib o‘g‘il – 
qizlari qilib tarbiyalash masalasi ma’naviyat sohasidagi ishlarimizning asosiy yo‘nalishini 
tashkil etmog‘i kerak. Ma’naviyat tarbiyaning eng ta’sirchan quroli ekan, undan oqilona 

---

foydalanish, tarbiyalanuvchilarni vatanparvarlik, rostgo‘ylik, xalqsevarlikka o‘rgatish kerak 
bo‘ladi. Aslini olganda, axloq ma’naviyatning o‘zagi. Inson ahloqi shunchaki salom –alik, 
hushmuomaladangina iborat emas. Ahloq bu insof va adolat tuyg‘usi, iymon, halollik 
deganidir. 
Qadimda ajdodlarimiz komil inson haqida butun bir ahloqiy talablar majmuasini,ya’ni 
zamonaviy tilda aytsak, sharqona ahloq kodeksini ishlab chiqqanlar. SHarq tarbiyasida 
islom dinining roli muhimdir. "Islom dini - bu ota-bobolarimiz dini, u biz uchun ham 
iymon, ham ahloq, ham diyonat, ham ma’rifat ekanligini unutmaylik. U quruq aqidalar 
yig‘indisi emas. Bizning ma’rifatparvar ollomalarimiz tomonidan yaratilgan asarlar asosida, 
o‘quvchilarda mehr -oqibatli, nomusli, oriyatli, andishali, izzat-ehtiromli kabi 
tushunchalarini shakllantirish va unga rioya etish tarbiyaning bosh vazifasidir." Islom dini, 
har qanday davrda ham insonlarni poklikka undagan va yaxshi xislatlarni ko‘paytirib 
yomon xislatlardan halos etishga chorlagan. Pedagogika tarbiyalanuvchi shaxsini har 
tomonlama rivojlantirish uchun zarur bo‘lgan eng samarali shart-sharoitlarni o‘rganadi va 
aniqlaydi.