O`zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta'lim vazirligi

Qiyosiy pedagogikaning tadkikot metodlari 
Qiesiy pedagogika, pedagogika va boshka endosh fanlarda kullanadigan tadkikot 
metodlaridan foydalanadi. 
Qiyosiy pedagogikasida tadkikot metodlari va pedagogik xodisalarni talkin etishga endashish
yagona ilmiy asosga ega emas, ular ijtimoiy-iktisodisy tarakkiet konuniyatlarining ob`ektivlliigini 
va demak, xalq maorifi sistemasining , ta`lim-tarbiya nazariyasi va amalietining tarakkietini
analizdan tushirib koldirish maksadini kuzlaydilar.
Qiyosiy pedagogikaning tadkikot metodlari va pedagogik ob`ektlarni talkin kilish barcha 
ijtimoiy xodisalarni urganishga umumiy endashish jixatidan ich-ichidan biorikkan buliyub, dialektik 
va tarixiy materializmning eng muxim konsepsiyalariga asoslangan . 
Qiyosiy pedagogika kuyidagi tadkikot metodlarini kullaydi : tavsiflash, statistik, tarixiy, 
sosiologik, induktiv-deduktiv, kieslash va b. Tadkikot jaraenida bu metodlar bir-biriga uzaro ta`sir 
kilib, chatishib ketadi. Fakat taxlil kulay bulsin uchungina ular ajratiladi. 
TAVSIFLASH MYeTODI
bir kator mamlakatlardagi keyingi taxlil. Kieslash va xulosalar 
chikarish uchun zarur axborotni jamlashga imkon beradigan xilma- xil pedagogik xodisalarning 

---

- 60 - 
tashki belgilarini tavsiflashda kullanadi. Bu metod nixoyatda aniklik va ob`ektivlikni talab etadi. 
Tavsiflash metodi xalq maorifini boshkarish va mablag bilan ta`minlash. Ukuv-tarbiya 
muassasalarining tipi va strukturasi . turli tip va darajadagi ukuv yurtlarining ukuv plani va 
programmalari, ukituvchilar atyerlash va ularning moddiy axvoli, maktabdan tashkari tarbiya 
sistemasi, bolalar va eshlar takshilotlari faoliyati va boshkalarni analiz kilishda kullanadi. 
STATISTIK MYeTOD
tavsiflash metodi bilan uzviy boglangan. U statistik axborot berish 
bilan cheklanmaydi, balki maorif sistemasiga va kuyidagi kabi pedagogik xodisalarga daxldor 
rakamlar va ma`lumotlarni taxlil, ialkin kilish va baxolashni kuzda tutadi, savodsizlik prosenti, 
ta`lim darajasi buyicha ukuv yurtlari soni, ukuvchilar soni xamda tegishli eshdagi bolalar va 
eshlarning ukishga jalb etilishi, ukitish boskichlari buyicha ukuvchilarning kolib borishi, 
sinflarning urtacha tulikligi, ukuvchilarning itjimoiy sostavi, davlat va shaxsiy ukuv yurtlari va
ulardagi ukuvchilar sonining nisbati, maktab eshdagi bolalarning maktabdan tashkari tashkilotlarga 
jalb etilishi va boshkalar.