Бошқа тармоқларда бухгалтерия ҳисобининг хусусиятлари

24.3-жадвал 
 
Импорт товарлар таннархининг ҳисоб-китоби 
 
№ 
Сотиб олиш қиймати 
(таннархи) элементлари 
Товар гуруҳлари бўйича сумма 
1,4*1,8 
1,8*2,6 
2*3 
1 
Товар қиймати, 
А)АҚШ долларида 
Б) Сўмда 
2,65 
2600 
3,20 
3140 
5,0 
4900 
2 
Божхона тўловлари, жами 
4810 
5809 
9065 
Шу жумладан 
2а 
Акциз солиғи (90%)* 
2340 
2826 
4410 
2б 
ҚҚС (20%)** 
988 
1193 
1862 
2в 
Божхона божи *** 
- 
- 
- 
2г 
Божхона йиғими (божхона қийматидан 
25%)**** 
1482 
1790 
2793 
3 
Бир бирлик товарни сотиб олишга 
сарфланган қўшимча харажатлар: 
3а 
Фоизларда ***** 
12,0 
12,0 
12,0 
3б 
Сўмда ( 3а х 1б/100) 
312 
376 
588 
4 
Бир бирлик товарни жами сотиб олиш 
қиймати (таннархи), сўмда (1+2+3б) 
7722 
9325 
14553 

---

Ҳ исоб-китобларга изоҳ лар: 
*
Акциз солиғи суммаси товар қийматидан белгиланган фоизлар бўйича 
ҳисобланади, яъни 2а-сатр суммаси= 1 б сатр х 90 /100; 
**
ҚҚС суммаси товар қиймати ва акциз солиғи биргаликда олинган 
суммадан белгиланган фоизлар бўйича ҳисобланади, яъни (1б + 2а) х20 /100; 
*** Божхона божи гилам бўйича мавжуд эмас, чунки Туркия Республикаси 
билан Ўзбекистон Республикаси ўртасида божхона божи ўндирилмаслиги 
бўйича ҳ алқаро шартнома мавжуд; 
****Божхона йиғими суммаси товарларнинг божхона қийматидан (товар 
қиймати Қ акциз солиғи Қ ҚҚС) белгиланган фоизларда ҳисобланади, яъни
(1б+2а+2б) х 25/100; 
***** 1 сўмлик товарга тўғри келадиган сотиш билан боғлиқ 
харажатларнинг ўртача фоизи товарларни сотиб олишга кетган жами сотиб 
олиш харажатларини уларнинг жами шартнома баҳоларидаги қийматига 
бўлиш ва 100 фоизга кўпайтириш орқали топилади. Бизнинг мисолимизда ушбу 
фоиз -10,7 % ни ташкил қилади. 
( 93000+63000+126000) / (100х 2600+ 200 х3140 + 300 х 4900) х100%. 
Юқоридаги ҳисоб-китобларга мувофиқ топилган сотиб олиш қиймати 
(таннархи) асосида товарлар омборларга кирим қилиниши лозим.
Улгуржи савдо корхоналарида товарлар харидорларга сотиш баҳоларида 
сотилади. Товарларни сотиш баҳоси (Сб) ўз ичига, асосан, қуйидаги иккита 
элементни олади: 
1.Товарларни сотиб олиш қиймати, яъни таннархи (Т) – ушбу элемент, 
юқорида айтиб ўтганимиздек, ўз ичига товарларни шартномавий баҳолардаги 
сотиб олиш қиймати ҳамда уларни сотиб олишга доир қўшимча харажатларни 
олади.
2.Савдо устамаси (Су). 
Демак, товарларни сотиш баҳосини математик қурилма сифатида 
қуйидагича ифодалаш мумкин: