Microsoft Word yonilgi mahsulot org doc

 
3.5. Dizel yonilg‘isining setan soni
va uni aniqlash 
Dizel yonilg‘isining setan sonini aniqlash uchun namunaviy 
(etalon) yonilg‘itayorlanadi. Namunaviy yonilg‘i sifatida ikkita 
uglevodorod aralashmasi olinadi. 

---

99 
1) Setan - C
16
H
34 
normal parafin tuzilishga ega bo‘lgan parafin
qatordagi uglevodorod bo‘lib, setan soni100 deb qabul qilingan, 
uning struktura formulasi: СН
3
─ СН
2
─ СН
2
─... СН
2 
─ СН
3
Yonilg‘i tarkibidagi normal parafin uglevodorodlar harorat va 
siqilgan havo bosimi ta’sirida eng avval parchalanadi va tez 
oksidlanadi. Setan etalon aralashmaning tashkil etuvchilaridan biri 
sifatida qabul qilingan, uning o‘z-o‘zidan alangalanishiga 
moyilligi 100 birlik bilan baxolanadi. 
2) 

- metilnaftalin C
10
H
7
CH
3
aromatik uglevodorod bo‘lib,
bo‘lib, etalon aralashmaning ikkinchi tashkil etuvchisi sifatida 
qabul qilingan. Aromatik uglevodorodlar qiyin oksidlanadi va 
qiyin alangalanadi (o‘z-o‘zidan alangalanish harorati juda yuqori). 
Uning o‘z-o‘zidan alangalanishga moyilligi «0» birlik bilan 
baholanadi. 
Uning struktura formulasi: 
Dizel yonilg‘isining setan soni deb, setan va 

-metilnaf-
talindan tashkil topgan, yonish (o‘z-o‘zidan alangalanish) tasnifi 
sinalayotgan yonilg‘inikiga teng (o‘xshash) bo‘lgan sun’iy tayyor-
langan aralashmadagi protsentda hisoblangan oktan miqdoriga 
(hajmi bo‘yicha) aytiladi.
Setan soni bir silindrli IТ9-3 ustanovkasida (3.8-rasm) aniq-
lanadi.
Bu ustanovka o‘zgaruvchan siqish darajasida (7 dan-23 
gacha) ishlash imkonini beradi. Aniqlash, sinaladigan dizel 
yonilg‘isini va etalon yonilg‘ini qiyosiy yondirish yo‘li bilan 
amalga oshiriladi.
100 
3.8-rasm.