Microsoft Word yonilgi mahsulot org doc

 
2.1. Benzinlarga qo‘yiladigan ekspluatatsion talablar
Benzinlar quyidagi ekspluatatsion talablarga javob berishi kerak: 
1) karbyuratsion xossalari yuqori bo‘lishi, ya’ni barcha ish 
rejimlarida dvigatelni osongina yurgizib yuborilishini va barqaror 
ishlashini ta’minlaydigan yonuvchi aralashma hosil qilishi kerak; 
2) yuqori detonatsion barqarorlikka ega bo‘lishi, ya’ni har 
qanday ish rejamida dvigatelda detonatsiya paydo qilmasligi 
lozim; 
3) yonuvchi aralashmaning yonish issiqligi kerakli darajada 
yuqori bo‘lishi zarur; 
4) baklarda, yonilg‘i berish apparatlarida smolalar hamda 
dvigatelning issiq detallarida qurum hosil qilmasligi zarur; 
32 
5) uzoq vaqt saqlanganda xossalari o‘zgarmasligi uchun 
yuqori barqarorlikka ega bo‘lishi kerak; 
6) rezervuar, baklar, trubalarni korroziyalamasligi, uning yonish 
maxsullari esa dvigatel detallarini korroziyalamasligi lozim. 
 
2.2. Avtomobil benzinlarining ekspluatatsion sifatini 
bildiruvchi fizik - kimyoviy xossalari 
 
Benzinlarning asosiy fizik - kimyoviy xossalariga zichlik, 
qovushqoqlik, bug‘lanuvchanlik va to‘yingan bug‘ bosimi 
xossalari kiradi. Benzinlarning zichligi yonilg‘ining karbyu-
ratsiyalanish xossalariga ta’sir ko‘rsatadi (2.1rasm). Benzinning 
zichligi qancha katta bo‘lsa, uning sirt tarangligi shuncha katta 
bo‘ladi, benzin plyonkasi hosil bo‘ladi, yonilg‘i bug‘lanishi 
qiyinlashadi.
2.1- rasm. Benzinning zichligi karbyuratsiyalanish
xossalariga ta’siri 
Bunday yonilg‘ining havo oqimi ta’sirida parchalanishi 
(tomchilar katta bo‘ladi) va bug‘lanishi yomon bo‘ladi. Natijada 

---

33 
kerakli tarkibdagi yonuvchi aralashma olib bo‘lmaydi. Benzin-
larning zichligi 20
O
C da 0,690-0,742 g/sm
3
bo‘lib, haroratning 
o‘zgarishiga bog‘liq o‘zgaradi.
Benzinlarning zichligi areometr asbobida aniqlanadi. 
Benzinning yonuvchi aralashma tarkibida silindrdagi ish 
sifatiga ta’sir etuvchi xossalaridan biri- 
qovushqoqlik
xossasidir. 
Neft mahsulotlarining xossalarini baholashda, odatda kine-
matik qovushqoqlik - ichki ishqalanishning solishtirma koef-
fitsiyenti - 

ko‘rib chiqiladi. Kinematik qovushqoqlik bir xil 
haroratdagi dinamik qovushqoqlikni (

)suyuqlik zichligi 

ga 
nisbatiga teng, ya’ni 

. Benzinlarning qovushqoqligi kamayib 
ketishi yoki oshib ketishi aralashma hosil bo‘lishiga va 
yonilg‘ining yonish jarayoni buzilishiga olib keladi. Benzinlarning 
qovushqoqligi 20
o
Cda 0,5-0,7 mm
2
/sgacha o‘zgaradi. Yonilg‘i-
ning qovushqoqligi qancha past bo‘lsa, u havo bilan shuncha 
yaxshi aralashadi va havo kam bo‘lganda ham yonilg‘ining to‘la 
yonishi ta’minlanadi.