Andijon davlat universiteti umumiy pedagogika kafedrasi qiyosiy pedagogika

Yaponiyada maktab ta’lim tizimi 
Yaponiya ta'hmining shakllanishi 1867-1868 -yillari boshlangan. Yaponiya o‘z 
oldiga ikki vazifani: boyish, va G'arb texnologiyasini Yaponiya ishlab chiqarishiga 
kiritish masalasini qoyadi va bu ishni amalga oshirish uchun birinchi galda ta'lim 
tizimini tubdan o'zgartirish harakatiga tushadi. 1872 -yili «Ta'lim haqida Qonun» 
qabul qilinib yapon ta'limi G'arb ta'limi bilan uyg'unlashtirildi. 1908 -yili Yaponiyada 
boshlang'ich ta'lim majburiy 6 -yillikka aylantirildi. 1893 -yili kasb yo'nalishidagi 
dastlabki kollej paydo bo'ldi. 1946 -yili qabul qilingan Konstitusiya fuqarolaming 
ta'hm sohasidagi huquq va burchlarini belgilab berdi. Unda barcha bolalar bepul 
umumiy ta’hm olishlari shart ekanligi belgilab qo'yilgan. Hozirgi zamon yapon ta'lim 
tizimlarining tarkibi quyidagicha: bog'chalar, boshlang'ich maktab, kichik o'rta 
maktab, yuqori o'rta maktab, oliy ta’hm tizimlariga kiruvchi o'quv yurtlari. Bolalar 
yosh xususiyatlariga qarab 3, 2, 1 yillik ta’lim kurslariga jalb qilinadi. Yaponiyada 
maktabgacha ta ’lim muassasalarining 59,9% xususiy, 40,8% munisipal, 0,3% 
davlatnikidir. Majburiy ta’lim. Ta’limning pog'onasi 6 yoshdan 15 yoshgacha bo'l 
gan bolalarni o'z ichiga oladi. 6 yillik boshlang'ich ta’lim va 3 yillik kichik o'rta 
maktab, 9 yillik majburiy ta’hmni tashkil etadi. Darsliklar bepuldir. Muxtoj 
oilalarning bolalari bunda qo'shimcha tarzda bepul nonushta, o'quv qurollari, tibbiy 
xizmat bilan ta’minlanadi. Zarur bo'lgan taqdirda ularning oilalariga ham moddiy 
yordam ko'rsatiladi. Yuqori bosqich o'rta maktab 10,11,12 sinflami o'z ichiga oladi, 
bunday maktablarning kunduzgi, sirtqi va kechki bo'limlari mavjud bo'lib 
o'quvchilarning 95% kunduzgi maktablarda o'qiydilar. Yaponiyada o'quv yili 240 kun 
(AQSh 180). Dorilfununlarga katta o'rta maktabni yoki 12 -yillik oddiy maktabni 
tugatgan o'quvchilar qabul qilinadi.