E. Egamberdiev

hizmat qiladigan dastgohlar, mashina va boshqa texnika vositalarini olish uchun 
kredit berish shaklidir
. Bu asosiy vositalar maxsus ixtisoslashgan firmalar, 
kompaniyalar orqali olinib mulkka egalik qilish huquqi berilgan uchinchi tomonga 
(shaxsga) uzoq muddatga ijaraga topshiriladi. Lizing iborasi inglizcha so’zdan 

---

130
olingan bo’lib «ijaraga olmoq» degan ma’noni bildiradi. Ijara 5yildan 10yilgacha 
muddat hisoblanadi. 
Lizingga - oldi-sotdi, ijara, sug’urta, zayom, topshiriq 
(porucheniya), kafolat, hizmat ko’rsatish va boshqa zaruriy
elementlar 
kiritiladi. 
Masalan, bank vositachi sifatida o’z daromadidan mulkni sotib olib, boshqa 
mijozga yoki xo’jalik sub’ektiga ijaraga berishi mumkin. Bu erda uch tomonlama 
oluvchi, sotuvchi va o’rtadagi ijarachi (masalan bank) bilan mulkiy munosabat 
o’rnatiladi, bitim tuziladi. 
 
Lizingni oddiy ijaradan asosiy farqi, xususiyati shundaki, lizingda ijaraga 
berilgan, korxonalar, sanoat mahsulotlari (tovarlari, asbob-uskunalar, 
qo’zg’almas mulklar ulardan ishlab chiqarish masadlarida foydalanish uchun 
ijaraga berilgan muddat tugagandan so’ng, ijarachi shartnoma asosida ularni: 
1. 
qoldiq qiymati asosida sotib olishi; 
2. 
ob’ektni ijaraga bergan tomonga (lizing kompaniyasiga) qaytarib 
berishi; 
3. 
yoki ijara muddatini cho’zishi mumkin. 
Shu uchta variantning birortasini tanlash to’g’risida ijarani shartnoma muddati 
tugamasdan 1,5 yil ilgari lizing firmasini xabardor qilish lozim. Mashinalar, 
dastgohlar va boshqa mehnat vositalari bo’yicha lizing bitimining tartibi shunday 
bo’ladi. 
Ijara muddati qoida bo’yicha mulkiy ammortizatsiya davriga
to’g’ri keladi.
Bu moddiy boyliklar turiga va ularning dastlabki qiymatiga bog’liq 
bo’ladi. Ijara muddati qancha ko’p bo’lsa va shunga yarasha mulkni qoldiq qiymati 
kam bo’ladi va ishlab chiqarish vositalaridan foydalanish uchun keng imkoniyat 
yaratiladi.