Уразбаев е sport formasi va uning qonuni

 
29 
Ruhiy holatlar sportchi ruhiyatining eng o`zgaruvchan unsurlaridir. 
O`quvchi- sportchining ruhiy holatini to`g`ri tashxislash uning musobaqalardagi 
ishonchlilik darajasi to`g`risida ko`p ma`lumot beradi, favqulodda vaziyatlarda 
o`zini qanday tutishi mumkinligini oldindan ko`ra bilish, shu asosda musobaqalar 
oldi tayyorgarligiga tegishli o`zgarishlar kiritish imkonini yaratadi. Ruhiy 
holatlarni tashxislash usuliyatlari pedagogga sportchilarni ularning g`ayrat-shijoati, 
asabiylashishi yoki hissiyotlarining susayishi darajasiga qarab tabaqalashtirish, 
jangovarlik kayfiyatini, start oldi loqaydligi va boshqa holatlarini aniqlashda 
yordam beradi. 
Sportda ruhiy saralash, uning turlariga oid barcha muammolarni hal etishda 
ruhiy–tashxislash usuliyatini qo`llash shubhasiz foyda beradi-yu, faqat shuni 
yaxshi bilish kerakki, hatto yang yaxshi deb hisoblangan usuliyat ham sportchi 
ruhiyatini har tomonlama tavsiflay olmaydi. Bunday usuliyat undagi ruhiy 
qobiliyatlarning qandaydir kichik bir qismini, muayyan qirrasini, shaxsiyati, 
xulqiga xos ayrim belgilarni ochib berishi mumkin, xolos. Shu sababdan ham, 
sportchi shaxsini o`rganishga tizimli, kompleks yondashuvgina pedagogda uning 
ruhiy olami haqidagi xolis tasavvurni hosil qila oladi. Pedagog ruhiy-tashxislash 
usuliyatlaridan foydalanishni, ularni chuqur bilim va mahorat bilan vaziyatga 
moslashni o`rganib olmog`i, sportchining, ayniqsa, yosh sportchining shaxsi 
nihoyatda murakkab hodisa ekanligini, uni baholashda xatolikka yo`l qo`yish aslo 
mumkin emasligini doimo yodda tutmog`i kerak. Shuningdek, u hech qanday sifat 
va qobiliyatlar o`zgarishsiz qolmasligini ham xayolidan qochirmasligi lozim. Ular 
mudom o`zgarishda, Gyote ta`biri bilan aytganda, «... tabiat har doim yangi 
shakllarni yaratib turadi. Hozir mavjud bo`lgan narsa ilgari hech qachon bo`lgan 
emas, ilgari bo`lgani esa endi hech vaqt qaytib kelmaydi». 
Yosh sportchining shaxsi ruhiyatshunoslik bilimlari bilan qurollangan 
pedagog ta`siri ostida shakllanadi. Bu jarayonda yosh sportchilarni tarbiyalash 
tizimining unsuri sifatida ruhiy saralash ham katta ahamiyat kasb etishi kerak. 

---