O zbekiston badiiy akademiyasi kamoliddin behzod nomidagi milliy rassomchilik va dizayn instituti



Download 3,68 Mb.
Pdf ko'rish
bet13/75
Sana04.03.2022
Hajmi3,68 Mb.
#482233
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   75
Bog'liq
Muzeyshunoslik

Kunstkamera
-
bu san’at kabineti m a’nosini anglatadi. San’at 
m a’nosida insonning q o ii bilan yaratilgan nodir namunalar tushuni- 
ladi. Lekin bu yerda san’at deganda, faqat inson tomonidan yaratilgan


noyob va nodir, tabiatdan noyob narsalar tushunilgan. Kunstkamera- 
ning asos bo‘lishiga sabab, insoniyatning noyob narsalarga qiziqishi 
b o ig a n 26.
Kunstkamera - nemischa so‘z bo‘lib, u tarixiy xarakterga ega 
bo‘lgan badiiy sanoat, tabiiy, ilmiy durdonalarning kolleksiyalari 
nomini hamda ularni saqlash joylarini bildiradi. Bu yerda har xil 
ajoyibotlar, kam uchraydigan buyumlar, tarixiy shaxsga yoki hodi- 
salarga asoslangan yig‘malar yig‘ilgan. X V I-X V III asrlarda kunstka- 
meralar har bir knyaz hovlisining asosiy mulki hisoblangan. Hozirda 
bu termin qoldirilgan, ilgari kunstkameralar yopilgan yoki har xil 
muzeylarga tarqatib berilgan.
Kunstkamera ko‘rinishida tashkil etilgan 
ilk m a’lumotlar 
1552-yilga tegishli b o iib , Venada vujudga kelgan va imperator Fer- 
dinnans Gabsburg nomi bilan bog‘liq. Drezden kunstkamerasi tash­
kil etilgan. Saksoniyalik Kultyursi Avgust II rezidensiyasida, yozma 
m a’lumotlarga qaraganda 1565-yilda Myunxenda ham kunstkamera 
bo ‘lganekan. Uning asoschisi Albert Vittelsbarg (1550-1579) bo‘lgan. 
Boshqa yana shunday 2 ta kunstkameraning paydo b o iishi gabsburg- 
lar sulolasi bilan bog‘liq. Kunstkamerada faqat tabiat namunalari aks 
etadigan bo‘lsa, ularga albatta, ba’zi mamlakat hamda kontinentlardan 
turli hayvon turlari, gerbariylar olib kelingan. Tabiat namunalari ora- 
sidan mamontlaming suyak qismlari, malyuskalaming chig‘anoqlari, 
kokos yong‘og‘i, turli shaklda qotib qolgan minerallar, yantar va koral, 
prematlar orasida magiyaga b o g iiq buyumlar bo‘lishi mumkin27.
Shunday kunstkameradan, masalan, Rossiyada ilk kunstkamera 
Buyuk Pyotr tomonidan tashkil etilgan bo‘lib, u Gollandiyaga bi­
rinchi borishidayoq juda ko‘p qushlar, baliqlar va qimmatbaho 
buyumlami olib kelish bilan boshlangan. Bu kolleksiya anatomik
2 6
The fir s t treatise on museums. Samuel Q uiccheberg”s inscriptiones 1565.
2013. 34 p.
2 7
The fir s t treatise on museums. Samuel Q uiccheberg”s inscriptiones 1565.
2013. 35 p.


preparatlar va anam aliyalar bilan birgalikda M oskvadagi “Arxeatr 
Arisk” dorixonasida saqlangan. 1714-yili bu to ‘plam Peterburgga 
olib kelinib, eski yozgi saroy kutubxonasida kunstkam era tashkil 
qilinadi. Kunstkamera Pyotr I ning 1716-yilda Peterburgga qilgan 
safarida yanada boyidi. Gdanskda mineral, nodir toshlar, rakvinalar, 
Amsterdarnda Ryushning anatomik kabinetida spirtda saqlangan 
hayvonlar, baliqlar, ilonlar, hasharotlarning to ‘plamini sotib olgan. 
1718-yili Rossiyaning barcha chekkalaridan har xil arxeologik to- 
pilmalarini kunstkameraga olib kelish to ‘g ‘risida farmon chiqardi. 
1722-yilda kunstkameraning kutubxonasi bilan birga binosi qurib 
bitkazildi. Fanlar Akademiyasini ochilishi bilan kunstkam era ham ­
da kutubxona Fanlar Akademiyasiga o ‘tdi.
CTtgan yillar ichida kunstkameraning to ‘plamlari akademiyaning 
turli muzeylariga tarqatildi. Faqatgina Buyuk Pyotr kabineti saqlab 
qolindi, bu yerda shohning kiyimlari, quroli, jihozlari, shuningdek, 
uni o ‘rab turgan barcha narsalar va uning q o ii tekkan narsalar: tokar- 
lik buyumlari va dastgoh modellari va boshqalar saqlanadi. 1837-yilda 
bu to lplam tartibga keltiriladi. 1843-yilda esa kema modellari kabinet- 
dan Bosh admeralikka beriladi, Pyotrning kitoblarini esa gidrografik 
depoda saqlash buyuriladi. Nihoyat, 1851-yilda kabinetning barcha 
buyumlari Ermitajga berilib, unda alohida bo‘lim tashkil etiladi va bu 
bo‘lim “ Buyuk Pyotrning kabinetlari” deb nomlanadi.
Germaniyada san’at buyumlari bilan bir qatorda ajoyibotlar kollek- 
siyalari ham yig‘ila boshlagan, ular 

Download 3,68 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   75




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish