Toshkent davlat agrar universiteti nukus filiali

Investitsiya loyihalarini moliyalashtirish manbai tarzidagi kapital,
o‘zining mikdoran
cheklanganligi, tanlovchanligi, saylanmaligi, ko‘chuvchanligi va qaltisligi tufayli soliq, valyuta, savdo siyosati va
faoliyat muhitidagi boshqa elementlarning o‘zgarishlariga qarab hamda ular bilan bog‘liq holda harakat qiladi.
Investitsiya kapitali jahon miqyosida kamyob, cheklangan va uni u yoki bu hukumat qarori bilan
ko‘paytirib bo‘lmaydi. Hamma joyda investitsiya faoliyatiga bog‘lanadigan kapitalga talab katta.
Shu sababli har qanday investo rning invest itsiya faoliyatini moliyalashtirish uchun safarbar
etadigan pul shaklidagi kapital qiymati kamida ikki omilga bog‘liq bo‘lgan o‘rtacha tortilgan mikdordan
iborat bo‘ladi. Bular:
-
kapital manbalarining har birining narxi, ya`ni ularning egalari foydalanish huquqi
uchun talab qiladigan daromaddorlik;
-
moliyalashtirish manbalarining umumiy yig‘indisida har bir manbaning hissasi.
Kapital qiymat ini baho lash, uning tanlo v narxini (foydalanish qiymatini) yoki uning
ishlatishning muqobil qiymatini ifodalaydi.
Demak,
investitsiya kapitali qiymati kapital egalarining talabini qondirish uchun zarur
bo‘lgan foydadan iboratdir
. Bu kapitalning so f joriy qiymat i esa investorlar qarz oluvchiga
beradigan mablag‘larni xuddi shu foyda bilan birga qaytarishi uchun qoldirishga rozi bo‘ladigan mablag‘dan
iborat bo‘ladi.
Jahon amaliyotida investitsiyalarni moliyalashtirishga yo‘naltiriladigan
kapital qiymatini
baholashda
kapitalning
o‘rtacha
tortiladigan hamda
marjinal qiymatlaridan
foydalaniladi.
Moliyalashtirishda amalda bir qancha resurslar manbalari qatnashishi munosabati bilan investitsiya
kapitali (moliya resurslari) qiymati o‘rta hisobdagi rentabellik darajasini ta`minlash zarurati ta`sirida
shakllanadi.
Shunday qilib,
investitsiya kapitali qiymatini baholash
joriy qiymatni diskontlash usulini qo‘llashga
asoslanadi, investitsiya loyihalari samaradorligini baholashning asosiy ko‘rsatkichlaridan foydalaniladi
hamda asosan,