O‘зbekiстон рeспublikaсi

 
II. BO‘LIM. MA’NAVIYATNING TARIXIY, NAZARIY VA
AMALIY ZAMINLARI
 
Qadimgi Markaziy Osiyo xalqlari ma’naviyatining shakllanish
jarayonlari 
Jahon ma’naviyati va ma’rifati rivojiga Markaziy Osiyo xalqlarining qo‘shgan hissasi. 
Xalqimiz madaniy–ma’naviy taraqqiyotining asosiy bosqichlari: “Avesto” – xalqimiz diniy, 
axloqiy, ilmiy, adabiy qarashlarini ifoda etadigan bebaho ma’naviy obida. “Ezgu fikr, ezgu so‘z, 
ezgu amal” “Avesto” ma’no–mohiyatini belgilovchi tamoyil sifatida. Moniylik va mazdakizm 

---

112 
ta’limotda yaxshilik va yomonlik, yorug‘lik va zulmat o‘rtasidagi g‘oyalari. Milliy bayram – 
Navro‘z milliy qiyofamiz, urf – odatlarimizning betakror ifodasi. Ilk SHarq uyg‘onish davri 
ma’naviyati. 
Turkiy bitiklar. Qadimgi SHarq manbalari. Arxeologik yodgorliklar. Xalq og‘zaki 
ijodiyoti va yozma adabiy meros namunalari. Milliy ma’naviy qadriyatlarning mumtoz 
ko‘rinishlari. Vatan ozodligi, erksevarlik, yurtparvarlik, vatanparvarlik ajdodlarimizning 
ma’naviy fazilatlari ekanligi. 
 
Islom dinida ma’naviyat va shaxs ma’naviy qiyofasining talqini 
Din – inson ma’naviyatining tarkibiy qismi. Islom dini. Qur’oni Karim. Hadislarda inson 
ma’naviyati. IX asr hadis ilmining “Oltin asri”. Imom Buxoriy “Muhaddislar sultoni”. Abu Iso 
Muhammad ibn Iso Termiziy ma’naviy merosi. “Sunani Termiziy” asari. Undagi insof, adolat, 
insonparvarlik g‘oyalari va ahloqiy–ma’naviy masalalar. 
Tasavvuf ma’naviyati, mazmun – mohiyati. Tasavvufdagi komil inson va tarbiya xaqidagi 
g‘oyalar. YAssaviya, Kubroviya, Naqshbandiya tariqatlarida ma’naviyat. 
Diniy aqidaparastlik ma’naviy qashshoqlikning ko‘rinishi va uning zararli oqibatlari. 
Mustaqillik davrida diniy qadriyatlarning tiklanishi va ularning komil inson tarbiyasidagi 
ahamiyati. Prezident Islom Karimovning nutq, ma’ruza va asarlarida Islom ma’naviyati va uning 
inson va jamiyat hayotidagi ahamiyati haqidagi fikrlari.