Samarqand iqtisodiyot va servis instituti raxmatulla xaitboyev ekologik turizm

6.2. Ekoturizmni rivojlantirishda xalqaro modellardan foydalanish
EKONET tizimidagi davlatlar hozirga kelib alohida 
qo‘riqlanadigan hududlarni muhofaza qilish va oqilona 
foydalanishning quyidagi texnologiyasini ishlab chiqdi 
(1-chizma). Ekonet tizimi hozirga kelib nafaqat Yevropa 
davlatlarida balki, butun jahondagi davlatlarning alohida 
muhofaza qilinadigan hududlarining ekologik muvozanatini 
saqlashda ekoturizmni jadal rivojlantirish maqsadlarida ommaviy 
ravishda qo‘llanilmoqda. Chunki, olimlarning xulosalariga ko‘ra 
alohida muhofazadagi hududlarni ekologik bilimli va ekologik 
ongli kishilar davlat nazoratiga qaraganda yaxshiroq muhofaza 
qiladilar.
Fikrimizcha qayd qilingan usul – EKONET milliy parklar 
va qo‘riqxonalardan ekoturizmda foydalanishda juda qo‘l 
keladi va qulay. Hozirda mamlakatimizda EKONET tizimida 
davlat tabiat qo‘riqxonalaridan foydalanish Baday-to‘qay 
xalqaro biosfera rezervatida sinab ko‘rilmoqda. Bu biosfera 
rezervatining qo‘riqxona yadrosidagi Buxoro bug‘ulari tabiiy 
biologik xilma-xillik resurslari tabiiy landshaftlari bilan qattiq 
rejimda muhofaza qilinadi, insonning har qanday faoliyati 
cheklangan. Faqat ilmiy tadqiqotlar o‘tkazilishiga ruxsat 
beriladi (1-qo‘riqxona yadrosi).
Ikkinchi (2-bufer himoya mintaqasi) muhofaza zonasida 
ham qattiq qo‘riqlash rejimida, insonning har qanday faoliyati 
cheklangan, faqat ilmiy tadqiqotlarga ruxsat beriladi. Chunki bu 
zonaga asosiy muhofazadagi (qo‘riqxona yadrosidagi) hayvonlar 
o‘tishi mumkin. Shunindek, qo‘riqxonadagi boshqa hayvonlar 
ham o‘tishi mumkin.
Monitoring 
tadqiqotlari
Biologik xilma-
xillikni qo‘riqlash
Barqaror 
rivojlantirish
Qo‘riqxona
yadrosi
bufer-himoya
mintaqasi
2
Iqtisodiy
mintaqa 3
Foydalanishda 
mintaqalash
Biologik 
rezervat faoliyati