O adim gi dunyo tarixi bo yicha xrestom atiya: tarix о ‘qituvchilari


 Pavsaniy - Spartaliklarning podshosi er.avv. 479-yilda Plateya yonidagi



Download 7,34 Mb.
Pdf ko'rish
bet141/207
Sana02.03.2022
Hajmi7,34 Mb.
#478025
1   ...   137   138   139   140   141   142   143   144   ...   207
Bog'liq
Xrestomatiya

1. Pavsaniy - Spartaliklarning podshosi er.avv. 479-yilda Plateya yonidagi
jangda yunon qo ‘shinlarining qo mondoni
2. uniqladi -bahona varvarga и keltirgan kulfatlar uchun. fo rs yerlarini
talon-taroj qilish istagi edi.
3. ellinotamiy-Ellin ittifoqi xaiinachilari
4. "foros "-pul badali to 'lovi shunday deyilar edi.
5. urushlar -er avv. 43 l-404-yillardagi Peloponnes urushlari.
6. ittifoqchi -umumittifoq y ig 'ilishida ovoz berish huquqi bilan.
7. 
Eyon- Egey dengezining shimoliy Frakiya qirg ‘og idagi shahar.
8. Skiros -uning aholisi forslar tarqfida edi.
9. karistlik- Evbev oroli Karist shahri aholisi.
10 bilan- boshqa evbeyliklar ishtirokisiz
11, qo ‘zg ‘olon -boshqalari bilan birga.
Хрестоматия no истории древнего мира. М., 1991. 175-176 стр
Tayanch iboralar: e!linlar,Pan (iloh), Mardoniy, Gippiy, Ellada, Filippid,
varvarlar, Leonid, manevr, M egistiy kunduzgixabarlar, o ’lpon, ittifoq shartnomasi,
harbiy xizmatdan bo ‘yin toblash, saklar, Garmodiy.
5-§. Q adim gi yunon m adaniyati. M e’m orchilik, haykaltaroshlik
O lim piyadagi Zevs ibodatxonasi tasviri
Pavsaniy. E lladaning tasviri, V, X, 2-3. XI, 1-2,5
Pavsaniy eram izning II asridagi qadim gi yunon yozuvchisi. Uning
"Elladaning ta s v ir i” asari qadim gi Yunonistonning m e'm orchiligi
va san 'atining eng mashhur namunalari bo 'yicha о ‘ziga xos y o
7
ко 'rsatgich vazifasini о 'taydi.
2. 
Z e v s ibodatxonasi va haykali e le y lik la r1 uru sh d a Pisani bosib 
oldilar va h a m d a pisaliklar bilan u lard an ajralib ketgan atrofdagi 
o ‘sha m anzilg o h larn i bosib olishdan tu sh g a n oMjadan qurilgan edi.
Bu haykalni yaratuvehisi Fidiy ekanligi Zevsni oy o g ‘idagi: 
“Xar- 
lendning o ‘gMi Fidiy afinalik, meni yaratdi” degan yozuv guvohlik beradi.
Ibodatxona doriy uslubida qurilgan va peristil2 m avjud. U m ahal- 
liy tosh - p o ro sd a n
bunyod qilingan. B alandligi fro n to n g a c h a 3 68
209


fut4. Uning quruvchisi mahalliy aholidan Libon (tomdagi) cherepitsa 
pishirilgan loydan emas, pentelikon 
marmaridan 
cherepitsa shaklida 
ishlangan... Olimpdagi ibodatxona tomining har ikki tonionida oltin suvi 
yugurtirilgan jo m la r turadi. Olimpdagi butun ibodatxona atrofi bo'y icha 
friz5ning tashqi 
tomonida urushda axeylarni yengan, Korinfni olgan 
va u yerda yashagan doriylarni haydab yuborgan rimlik lashkarboshi 
M um m iyga b a g ‘ishlangan, soni 2 1 ta b o ‘lgan tilla suvi yuritilgan qalqonlar 
osilib turadi. Frontonlarga kelganda, oldida Pelops va E nom ay ja n g
aravalari musobaqaga tayvorgarlik k o ‘rayotganh va har ikki tomondan 
bu poygaga tayyorgarlik tasviriangan. Zevsning tasviri aynan frontonlar 
o ‘rtasida amalga oshirilgan; Zevsdan o ‘ngga Enomay, uning boshi qalqon 
bilan himoyalangan; uning yonida xotini Steropa. u Atlantaning qizlaridan 
biri edi; otlarni oldida E nom ayning haydovchisi boMgan Mirtil o ‘tiribdi; 
otlaming soni 4 ta; Mirtilning orqasida ikki kishi ismlari n o m a ’Ium, albatta 
ular Enom ay ham otlarga qarashga buyruq bergan kishilar. Bu tomonda 
eng chetga Kladey7; eleyliklar tomonidan Alfevdan tashqari boshqa barcha 
daryolarga nisbatan e ’tiqod qilinadi. Zevsdan o ‘ng tomonda Pelops va 
G ippodam iya8 tasviriangan. Keyin Pelopsning aravasi va uning otlari; 
bular ham Pelopsning otboqarlari. Va bu yerda fronton chetida qisqaradi, 
shuning uchun bu yerda ham Alfey tasvirlanadi.
O lim p d a G eraklni q ah ram o n lik larin i katta qism i ta sviriangan. Ibo- 
d a tx o n a n in g oldingi eshiklari ustida a rk ad iy a t o ‘ngMziga ov, G e rak ln in g
Frakiyalik D iom ed, Erifeyadagi G e re o n bilan olishuvi tasviriangan.
3. 
A g a r m is eshiklar orqali k irilganda, o ‘ngda k o lo n n alar oldida 
Ifit (arg o n av tlard an biri) uni g u lc h a m b a r bilan ayol b e z a m o q d a . U larda 
distix s h a k lid a yo zu v “ m u ro s a ” d e g a n m a ’n o n ib ild ira d i. Ib o d atx o n an in g
ichida h am k o lo n n alar bor. I b o d a tx o n a n in g har ikki to m o n id a baland va 
ularni ichida galerey a bor, ular orqali hay k alg a y aq in lash ish m u m k in . 
Shu y e rd a to m g a chiqish uchun q u y m a z in ap o y a bor.
XI. I. Taxtda x u d o o ‘tiribdi, unin g gavdasi oltin va fil suyagidan 
y asalgan. U n in g bo sh id a g o ‘yo k i zay tu n novdalaridan g u lcham bar, 
o ‘ng qoMida u G ‘aiaba m a ’budasini u sh lab turibdi, u ham oltin va fil 
su y ag id an yasalg an , u ning boshida b e lb o g 4 va gulcham bar.
X u d o n in g chap qoMida turli rangli m etallar bilan ranglangan asoda 
o ‘tirgan q u sh -b u burgut. X u d o n in g oyoq kiyimi va yopinchigM oltindan, 
va yopingM chiga h a y v o n la r tasviriangan, gullardan dala nilufari.
II.Taxt oltin, qora daraxt va fil suyagi bilan bezatilgan. Unda
210


hayvonlar rel’e f shaklida va rasm tasvirlari k o ‘rinishida. Taxtning har 
bir o y o g 'id a raqsga tu shayotgan figurada t o ‘rt “ G 'a la b a ”, boshqa ikkitasi 
pastga har bir oyogMarda tasvirlangan. Oldingi oyoqlarning har birida 
S f in k s la r o ‘g ‘irlagan fivalik bolalar yotadi, sfinkslar ostida Apollon va
O ' z bolalari bilan g ‘u rurlangan faqat ikki bolani - A k allan va 
A rtem id an i tu q q a n m a ’buda Letani ustidan kulgan. H a q o ra tla n g a n Leta 
q aso s olish g a c h a n q o q b o ‘ldi. A pollon o ‘z o ‘qi bilan N iobani barch a 
o ‘g ‘illarini, A rtem id an i o ‘z o ‘qi bilan u ning barch a qizlarini o ‘ldirdi.
A rtem id a k a m o n o ‘qlari bilan N io b a n in g bolalarini o ‘ldirm oqda. 
H avkal oldida pol oq em as, qora m a r m a r bilan qoplangan. Bu qora 
kenglikni bu y e rg a quyiladigan m oyni ushlab turadigan paross 
m a rm a rid a n bir oz k o ‘tarilgan y o ‘1ak o ‘rab turadi. M o y O lim p d ag i 
haykal uchun j u d a foydali: bu m o y fil suyagini A ltis 10 botq oqli 
havosi keltirishi m u m k in boMgan buzilishdan saqlash vositasi boMib 
x iz m a t qfladi.

Download 7,34 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   137   138   139   140   141   142   143   144   ...   207




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish