Pirometallurgiya jarayonlari nazariyasi

Chapter 10. Contact changes in condensed phases 
……………...……
 
10.1. Contact views in condensed phases ……………………..………… 
10.2. Limit of contacting of metalloid – metal ………….………………. 
10.3. Limit of contacting of metal – ion conductor …………………..…. 
10.4. Calculation of content of molten matte at smelting processes in 
Reverberatory furnace ……………………………………………………
Chapter 11. Methods of crystallisation for refining metals
………….. 
11.1. Cleaning of metals with liquation …………….………................. 
11.2. Directed crystallisation and zone – smelting ……...…………… 
11.3. Getting of very pure metals and refining metals with electrolys 
or with reagents for reduction ……………. 
Chapter 12. Theorytical bases of evaporation and condensation 
…
 
12.1. Thermodynamics of evaporation of solutions and substances ….. 
12.2. Theorytical bases of processes of rectification of metals ………… 
12.3. Rectification ……..……………………………………………… 
12.4. Mechanism and kinetics of processes evaporation and 
condensation…………………………………………………………….
12.5. Boiling of solution ……………………………………………….. 
12.6. Calculation of mineral content and specific heat of substance 
with chemical analyses ………………………………………………... 
Appendix ……………………………………………………………..... 
The literature …………………………………………………………
 

---

16
SO‘Z BOSHI
“Pirometallurgiya jarayonlari nazariyasi” kursi yuqori malakali kadrlar 
tayyorlashga yo‘naltirilgan asosiy bazali fanlardan biri hisoblanadi.
Nazariy metallurgiya fundamental va texnologik fanlar orasidagi oraliq holatni 
egallaydi. Mazkur fanlarni o‘qib borish tufayli to‘planib qolgan bilimlar natijasida 
talabada murakkab amaliy va nazariy masalalarni yechish imkoniyati paydo 
bo‘ladi va barcha fundamental fanlardan to‘plangan bilimlar metallurgiyani chuqur 
o‘rganishga yordam beradi. Metallurgiya faqatgina texnika sohasini emas, balki 
moddalar va ularning xossalarini hamda ularda kechadigan qonuniyatlarni, 
metallurgik qayta ishlash kabi jarayonlarni ham o‘zida ifoda etadi.
Metallurgik jarayonlar nazariyasi kursi yosh mutaxassislarga ishlab chiqarish 
va ilmiy izlanish ishlarida murakkab sanalgan jarayonlarni oson o‘zlashtirishga 
yordam beradi. Nazariy metallurgiya yangi texnologik sxemalar va jarayonlarni 
o‘rganishning ilmiy o‘zagi hisoblanadi. Mazkur kursning muhim tomoni yana 
shundan iboratki, zamonaviy ilmiy adabiyotlarni o‘rganishda, ilmiy tadqiqot 
ishlarini olib borishda va talabalarni boshqa texnologik ahamiyatga ega bo‘lgan 
mutaxassisliklarni ham o‘rganishda bu kursning puxta o‘rganilishi talab etiladi.
E’tiboringizga havola etilayotgan mazkur o‘quv qo‘llanma oliy o‘quv yurtlari 
talabalari uchun mo‘ljallangan bo‘lib, u imkon qadar “Pirometallurgiya jarayonlari 
nazariyasi” kursining barcha mavzularini o‘z ichiga mujassamlashtirgan. Bu o‘quv 
qo‘llanmadan sanoat ishlab chiqarish korxonalarida ishlayotgan metallurgiya 
mutaxassislari hamda sohasi yaqin bo‘lgan oliy o‘quv yurtlarida ta’lim olayotgan 
talabalar ham foydalanishlari mumkin.
Mazkur o‘quv qo‘llanma mualliflarning ko‘p yillar mobaynida oliy o‘quv 
yurtlarida, o‘rta maxsus ta’lim bilim yurtlaridagi ilmiy-pedagogik faoliyatlarida 
metallurgiya va shu sohaga tegishli fanlarni o‘qitishda to‘plangan tajribalari 
asosida yozilgan. Ayni paytda mazkur kurs bo‘yicha o‘zbek tilidagi 
adabiyotlarning kamligi ham ushbu qo‘llanmani yaratilishiga asosiy turtki bo‘ldi.

---

17
Qo‘llanmada keltirilgan mavzularni o‘zlashtirish nisbatan yengilroq bo‘lishi 
uchun tasviriy vositalar (sxemalar, rasmlar)dan foydalanildi. Har bir bobdan so‘ng 
namunaviy masala va mashqlar yechish usullari mavjud bo‘lib, har bir masala va 
mashqni yozma ravishda muhokama qilib yechishga, ularni mantiqiy va matematik 
asosga tayanib yechishga katta e’tibor berildi. Mavzu bo‘yicha mustaqil 
tayyorlanish uchun savollar, topshiriqlar, masalalar va mashqlar berildi.
Mualliflar qo‘llanmani yaratilishida o‘zlarining qimmatli maslahatlari va 
yordamlarini ayamagan ustoz va murabbiylar, metallurgiya mutaxassislariga o‘z 
minnatdorchiliklarini bildiradilar.