|
Tenglamani yechamiz:
4
2
8
2
26
34
30
2
60
2
26
34
2
26
34
2
676
34
0
676
480
1156
0
120
34
0
120
34
0
10
12
120
12
2
1
2
.
1
2
2
2
=
=
−
=
=
=
+
=
=
=
=
−
=
=
+
−
=
−
+
−
=
+
−
+
−
t
t
t
D
t
t
t
t
t
t
t
t
Masalani yechimini tekshirish:
Yechimning
t
2
=4
qiymati
masalani
qanoatlantirmaydi,
chunki
12
1
10
1
1
=
−
+
t
t
tenglamada aytilgan fikrni tasdiklamaydi.
v) t
1
=30 soatda to’ldiradi.
4-misol.
Ikki xonali sonning raqamlari kvadratlari yig’indisi 10 ga
teng. U sondan 18 ayrilsa, natijada hosil bo’lgan son raqamlarning o’rnini
almashtirishdan tuzilgan songa teng bo’ladi. U qanday son?
Yechish
. xy= 10x+y
izlanayotgan son. Masala shartiga ko’ra
10
2
2
=
+
у
х
va
xy-18=yx bulganidan
18
9
9
10
18
10
=
−
+
=
−
+
у
х
х
у
у
х
bundan:
Endi ushbu sistema hosil bo’ladi va yechiladi:
=
−
=
+
18
9
9
10
2
2
у
х
у
х
=
−
=
+
2
10
2
2
у
х
у
х
19-son 1
–to’plam dekabr 2021
pedagoglar.uz
222
Tenglamalar sistemasining 2-chisidan x=y+2 ni topib 1-chiga quysak, u
holda (y+2)
2
+ y
2
=10 hosil bo’ladi.
0
16
12
4
0
3
2
0
10
4
2
10
4
2
2
2
2
=
+
=
=
−
=
−
+
+
=
+
+
+
D
у
у
у
у
у
у
у
у
у
1
3
3
1
3
2
1
1
2
3
2
1
3
2
1
2
4
2
2
1
2
1
2
2
1
2
1
2
,
1
=
−
=
=
−
=
=
+
=
+
=
−
=
+
−
=
+
=
=
−
=
−
=
−
=
у
у
х
х
у
х
у
х
у
у
у
Demak, izlanayotgan son 31.
5-misol.
Nargiza , Saodat va Nafisa olma terishdi. Nargiza
Saodatdan 3 marta, Nafisa esa Nargizadan 2 marta ko’proq olma terdi.
Oxirida terilgan hamma olmalar teng kg dan bo’lindi. Agar bir qiz 18
kg dan ortiq yukni ko’tara olmasa, Nargiza necha kg olma tergan?
Yechim.
Saodat- kg, Nargiza-
kg, Nafisa-
kg olma tergan bo‘lsin.
soni 3 dan katta emas,
soni 3 ga karrali. Demak,
Nargiza 9 kg olma tergan.
6-misol.
Kitob sahifalarini raqamlashda 16 ta besh raqami ishlatildi.
Kitob eng ko‘pi bilan necha bet bo‘lishi mumkin?
Yechim.
Bunda quydagicha fikr yuritamiz kitob sahifalash 1- betdan
boshlanib 16 ta besh qatnashishi uchun 5, 15,25, 35, 45, 50, 51, 52, 53,
54, 55, 56, 57,58, 59 bet bo’ladi 65 ni qo’shsak 17 ta besh bo‘lib ketgani
uchun kitob sahifasi demak 1-64 bet ekanligi kelib chiqadi. Demak 64 bet
bo‘ladi.
19-son 1
–to’plam dekabr 2021
pedagoglar.uz
223
Hozirgi zamon taraqqiyoti matematikaga bog`liqdir.Shuning uchun
yoshlardan matematikani chuqur bilish talab qilinmoqda..
Xulosa qilib aytganda matematikani chuqur bilish uchun
o`quvchilarning matematikaga qiziqishlarini oshirish kerak. Matinli
masalalar bunda muhim ahamiyat kasb etadi . O‘quvchini teran fikrlashga
undaydi.Ushbu maqolada shunday bir ba’zi masalalarning yechimi keltirildi.
Adabiyotlar:
1.
M.A.Mirzaahmedov, A.A. Rahimqoriyev
2.
SH. A. Alimov, O. R. Xolmuhamedov
3.
www.sernam.ru
4.
www.ziyonet.uz
19-son 1
–to’plam dekabr 2021
pedagoglar.uz
224
PIRLS tadqiqoti haqida umumiy ma’lumot
Farg’ona viloyati Oltiariq
tumani Tinchlik shaharchasida
joylashgan 20-IDUM ning
boshlang’ich sinf o’qituvchisi
Muqimova Gulnoza
Shahobiddin qizi
30.11.2021 yil
PIRLS dasturi 2001 yilda Ta’lim sohasidagi yutuqlarni baholash xalqaro
assotsiatsiyasi tomonidan tashkil etilgan.
Xalqaro baholash dasturi PIRLS dunyoning turli mamlakatlari milliy
ta’lim tizimida o’qish savodxonligi bo’yicha amalga oshirilayotgan ishlar va
natijalarni qiyoslashga yo’naltirilgan.
Tadqiqotlar 2001,2006,2011,2016-yillarda o’tkazilgan bo’lib 2021 yil
tadqiqotning beshinchi davriyligi hisoblanadi. Shuni ta’kidlash joizki, 2021-
yilda o’tkaziladigan tadqiqotlar 2001-yildan boshlab uzluksiz qatnashib
kelayotgan davlatlarning 20 yil davomida erishgan yutuqlarini baholash
imkonini beradi. Har besh yilda o’tkaziladigan PIRLS dasturi 4-sinf
o’quvchilarining o’qish savodxonligini xalqaro darajada baholaydi.
PIRLS dasturida qatnashuvchi mamlakatlar soni yildan yilga ko’payib
bormoqda. Masalan dasturda 2001 yilda 35 ta mamlakat qatnashgan bo’lsa,
2006-yilda 40 ta, 2011 yilda 45 ta, 2016-yilda 50 ta mamlakat va navbatdagi
2021 yilda o’tkaziladigan tadqiqotda 60 ta mamlakatning ishtrok etishi
rejalashtirilgan.
2016-yilda tadqiqotga Rossiya Federatsiyasining 42 ta hududidan 206 ta
umumiy o’rta ta’lim maktabi va 4577 ta boshlang’ich sinf o’quvchilari jalb
etilgan bo’lib, tadqiqot natijalariga ko’ra Rossiya Federatsiyasi dunyo bo’yicha
birinchi o’rinni egallagan.
O’qish savodxonligi o’quvchilarning ilmiy va shaxsiy muvaffaqiyatini
o’sishi uchun asos bo’lib xizmat qiladi, shuningdek, PIRLS ta’lim sohasida olib
Do'stlaringiz bilan baham: |
