9-son –to’plam dekabr 2021 pedagoglar uz 1

19-son 1 
–to’plam dekabr 2021
 
 
pedagoglar.uz
 
217
tanishadilar. Ikki xonali sonlarning hosil bo‟lish prinsiplarini nomi va yozuvini, 
sonlarni og‟zaki va yozma nomerlash o‟zlashtirishning asosidir. YUz ichidagi 
sonlarni 
nomerlashni 
o‟rganishda o‟qituvchining vazifasi bolalarga 
predmetlarni bittalab gruppalab sanashga o‟rgatish, yuz ichidagi sonlarni o‟qish 
va yozishga o‟rgatish, bolalarga o‟ngdan chapga hisoblaganda birliklar (I xona 
birliklari) o‟nliklar (II xona birliklari) qaysi o‟ringa yozilishini aniqlash, u yoki 
bu xona birliklari 7 yo‟qligini qanday belgilashni ko‟rsatish, birinchi 
va 
ikkinchi xona birliklari
, xona soni, xona qo‟shiluvchilarning yig‟indisi, bir va 
ikki xonali sonlar kabi tushunchalar va terminlarni o‟quvchilar o‟zlashtirib 
olishlariga erishishdan iborat.
Nomerlashni o‟rganishda ikki bosqich ajratiladi: 11–20 sonlarni va 21–100 
gacha bo‟lgan sonlarni nomerlash. 20 gacha bo‟lgan (11–20) ikki xonali 
sonlarni va 20 dan (21–100) katta bo‟lgan ikki xonali sonlarni nomerlash bir-
biriga o‟xshash: bu sonlarni og‟zaki va yozma nomerlash sanoqda birliklarni 
o‟ntalab gruppalashga va sonlarni yozishda raqamlarning o‟rin qiymatlari 
prinsipiga asoslanadi. SHu sababli ikkinchi o‟nlik sonlarining o‟nli tarkibini 
o‟zlashtirish va bu sonlarni yoza olish ishi yuz ichida sonlarni o‟zlashtirishga 
tayyorgarlik bosqichi bo‟lib xizmat qiladi. Nomerlashni o‟rganishda ikkinchi 
o‟nlikni ajratish sonlarning o‟nli tarkibini va raqamlarning o‟rin qiymati 
prinsipni yaxshi o‟zlashtirishga imkon beradi. 20 ichida so‟ngra 100 ichida 
sonlar bilan tanishtirish, ushbu reja asosida amalga oshiriladi. Oldin a) 
tayyorgarlik; b) og‟zaki; v) yozma nomerlash o‟rgatiladi. Ikkinchi o‟nlik 
sonlarini o‟rganishga 
oid ishlar
, ya‟ni tayyorgarlik ishi “O‟nlik” mavzusini 
takrorlashda o‟tkaziladi. Bunda bolalarga birinchi o‟nlik ya‟ni 1–10 gacha 
sonlarning o‟zini bilish etarli emasligini, 10 dan katta sonlarni sanay olish ham 
zarur ekanligini ko‟rsatiladi. Bunda predmetlarni o‟nlikdan o‟tib sanashga oid 
mashqlar kiritiladi.