Microsoft Word 4-китоб ёшлар конф 2017 май

 
Она тили ва адабиёти дарсларини касбга йўналтириб ўқитиш
 Х. А. Саидова Ш. Т. Эргашева Д.Н Аслиддинова - Самарканд автомобил ва 
йўллар касб-ҳунар коллежи ўқитувчилари
 
Умрнинг бутун маъноси мавҳумликни тўхтовсиз забт этиш, тобора ва 
ҳамиша кўпроқ билишга интилишдир
1
. 
Ўзбекистон давлатининг мустақиллик давридаги тараққиёти ижтимоий-
сиёсий ҳаётимизнинг барча қирраларида бўлгани сингари маданий-маърифий 
соҳаларда ҳам тарихий ўзаришларни юзага келтирмоқда. Истиқлол мафкураси 
туфайли 
“Тилимизни, 
динимизни, 
урф-одатимизни, 
маънавий 
1
Каримов И.А. Баркамол авлод орзуси. – Т.: Узбекистон миллий энциклопедияси. 1999, 195-бет. 

---

“Таълим, фан ва ишлаб чиқариш интеграциясида интеллектуал салоҳиятли ёшлар 
мамалакат тараққиётининг муҳим омили” конференция материаллари. 
27 
қадриятларимизни буткул йўқотиб қўйиш хавфидан сақлаб, асраб-авайлаб, 
уларнинг азалий мазмуни ва қудратини тиклаш…”
1 
даражасига эришдик.
Маълумки, 1989-йил 21-октябрда Ўзбекистон Республикасининг “Давлат 
тили ҳақида”ги қонуни қабул қилиниши ва унинг биринчи моддасидаёқ 
“Ўзбекистон Республикасининг давлат тили ўзбек тилидир” деб расмий эълон 
қилиниши нафақат мамлакатимизда, бутунжаҳон ҳамжамиятида тилимизга 
бўлган аввалги қарашларни тубдан ўзгартириб юборди. Ўрта умумтаълим 
мактаблари ва академик лицей ва касб-ҳунар коллежларида она тилининг, 
бошқа тилларда таълим бериладиган мактаб ва синфларда эса ўзбек тилининг 
ўқитилишига эътиборни яна-да кучайтирди
2
.
Бу жараён мамлакатимизнинг мустақилликка эришганидан сўнг қонуний 
тус олди. Чунки 1993-йил 2-сентябрда “Лотин ёзувига асосланган ўзбек 
алифбосини жорий этиш тўғриса”ги, 1997-йил 29-августда “Таълим 
тўғрисида”, “Кадрлар тайёрлаш миллий дастири” каби қонунларнинг қабул 
қилинганлиги ва ҳаётга кенг татбиқ этилиши билан она тили таълимини 
такомиллаштириш давом эттирилди
3
.
Мамлакатимизда таълим соҳасида амалга оширилаётган ислоҳотларнинг 
бугунги кунда катта самаралар бераётганлигини ҳаётнинг ўзи кўрсатиб 
турибди. Бу ислоҳотлар, аввало, миллатнинг ғурури, унинг ифтихори бўлган 
она тилига бўлган эътибори, муносабатнинг ўзгарганлигидан бошланди. 
Касб-ҳунар коллежларида ўқувчиларнинг мустақил билим олиши, мантиқий 
тафаккурини 
ривожлантириш, 
уларни 
касбга 
йўналтириш 
масаласи 
ўқитувчининг диққат марказида бўлиши лозим.
Мазкур фанни коллеж ўқувчиларига ўқитишдан асосий мақсад миллий 
қадриятларимиз асоси саналмиш она тилимиз ва адабиётимизнинг бебаҳо 
хазинасини намоён этиш, келгусида касбий маҳоратга эришишларида фаннинг 
аҳамиятини ўқувчиларга тушунтиришдан иборатдир. Биз биламизки, олтита 
касб соҳаси мавжуд бўлиб, уларнинг барчасига фанни бир хил усулда ўтиб 
бўлмайди. Техника йўналишида она тили фанини ўқитар эканмиз, уларнинг 
асосий қисми автомобил йўл назоратчиси, механик бўлишларини ҳисобга 
олган ҳолда, уларни тилни севишга ўргатиш лозим: 
Она тилим, сен борсан шаксиз, 
Булбул куйин шеърга соламан. 
Сен йўқолган кунинг, шубҳасиз, 
Мен ҳам тўти бўлиб қоламан. 
(А.Орипов) 
Ушбу шеърни ўқитувчи ўқиб берганидан сўнг ўқувчилар тилнинг 
қудратини англаб етишга ҳаракат қиладилар. Демак, бу шеърдан шундай 
хулоса чиқадики, биз ўз тилимизни унутсак, ўзгаларга тақлид қилувчи тўтидан 
1
Каримов И.А. Истиклол ва маънавият. – Т.: Узбекистон.1993-йил, 71-бет.
2
Ўзбекистон Республикасининг Қонуни.