V. R. Xaydarov, N. A. Djabbarov

YOritish 
Ishlab chiqarish binolarining elektr ta‟minoti va elektr bilan yoritish 
tarmog„i qurilish me‟yorlari qoidalari va amaldagi boshqa me‟yoriy hujjatlar 
asosida loyihalashtiriladi. 
Barcha ishlab chiqarish, maishiy-sanitariya xonalari va saqlash xonalari, 
ayniqsa ko„z bilan nazorat qilinadigan xonalari yaxshi mehnat sharoitlari yaratish 
uchun etarli quvvatga ega bo„lgan yoritish tarmog„iga ega bo„lishi kerak. 

---

19 
“Toza” xonalardagi yoritish asboblari quyidagi talablarga javob berishi 
lozim: 
-
tuzilishi chang to„plamaydigan va yig„ishtirish uchun- qulay bo„lishi; 
-
sinib qolganda bo„laklari atrofga sochilmasligi uchun usti yopiq. bo„lishi 
kerak. 
Suv ta‟minoti. Kanalizatsiya. Oqava suvlar. 
Ishlab chiqarish binolaridagi ichki suv ta‟minoti, kanalizatsiya va ichki 
oqava suvlarni oqizish tizimi loyihasi qurilish me‟yorlari va qoidalari, amaldagi 
boshqa me‟yoriy hujjatlar asosida bajarilishi lozim. 
Suv bilan ta‟minlash tizimidagi quvurlarga zarur hollarda filtrlar qo„yiladi. 
Turli tizimlar kesishgan joyda suyuqliklarning opqaga oqishini bartaraf 
etuvchi moslamalardan foydalaniladi. 
Suv ta‟minoti quvurlari va gaz berish tizimlari: 
- bug„ bilan sterilizatsiya qilinishini inobatga olib, zanglamaydigan 
po„latdan yoki boshqa korroziyaga chidamli materiallardan tayyorlangan bo„lishi 
kerak; 
- ichidagi narsa va oqim yunalishi ko„rsatilgan holda aniq tamg„alangan 
bo„lishi kerak; 
- ayniqsa ayrim gaz va suyuqliklar uchun mustahkam ulangan uskuna 
(perexodnik, adapter) bo„lishi kerak; 
- suyuqliklar to„la oqib ketishi uchun nishobi bo„lishi kerak; 
- suv to„planishi mumkin bo„lgan joylari bo„lmasligi kerak (U- simon 
joylari, boshi berk joylari, yomon ishlaydigan ventillar). 
Birlamchi o„ram materiallari va jihozlarni yuvishda vodoprovod suvidan 
yoki tuzlardan tozalangan.suvdan foydalaniladi 
Nosteril dori vositalari tayerlashda birlamchi o„ram materiallarini, nosteril 
dori vositalariga tegib turadigan jihozlar hamda sirtlarni oxirgi marta chayishda 
tozalangan yoki tuzsizlantirilgan suvdan foidalaniladi. 
Steril dori vositalari tayerlashda birlamchi o„ram materiallarini, steril dori 
vositalariga tegib turadigan jihozlar hamda sirtlarini oxirgi marta chayishda 
in‟eksiya suvlaridan foydalanish zarur. 
Tozlangan suv va in‟eksiya uchun suv olishda foydalaniladigan jihozlar 
shunday montaj qilinishi va ishlatilishi kerakki. etarli miqdorda talab qilingan 
sifatdagi suv etkazib bera olsin. Suvni olish. saqlash va taqsimlash sharoitlari 
mikroorganizmlar o„sishiga to„sqinlik qilishi kerak (80°S haroratdanpast 
bo„lmagan sharoitda doimiy sirkulyasiya qilish yordamida). 
Suvning sifati va jihozlarni tayyorlash ishlari yo„riqnomalarga asosan doimo 
nazorat qilib turilishi lozim 
Oqava suyuqliklar chiqib ketadigan tizimlar suyuqliklarni orqaga chiqib 
ketishini oldini oladigan moslamalar bilan ta‟minlangan bo„lishi zarur. Ular 
o„tadigan joylarga tegishli ventilyasiya qurilmalari o„rnatilgan bo„lishi kerak. 
Oqava suyuqliklar chiqadigan tizimlar iloji boricha «toza» xonalardan 
tashqariga olib chiqilishi kerak. Bunday tizimlarni tashqariga olib chiqish mumkin 
bo„lmagan hollarda, ular dam berib tozalanadigan, chiqindilarni sochilib ketishini 

---

20 
oldini oladigan, samarali ishlaydigan moslamalar va dezinfeksiyalovchi qurilmaga 
ega bo„lishi darkor.