V. R. Xaydarov, N. A. Djabbarov

Kraxmal-glitserinli asos yoki glitserinli asos (
Unguentum Glycerini
) – 7 
qism bug„doy kraxmali teng miqdordagi suv bilan aralashtirilib, unga 93 qism 
glitserin qo„shiladi. Massa suv hammomida bir xil massa hosil bo„lguncha 
qizdirish orqali aralashtiriladi. Natijada oq rangli, bir xil konsistensiyali yumshoq 
massa hosil bo„ladi. Bu asos shilliq qavatlarga yaxshi surtiladi, lekin sekin 
so„riladi. Bu asoslar asosan ko„z surtmalarini tayyorlashda ishlatiladi. Asos 
mikroblarga nisbatan ancha turg„un, biroq tuzilish-mexanik ko„rsatkichlari 
bo„yicha saqlanish davomida turg„un emas. V.M.Gretskiy va I.S.Ajgixinlarning 
ta‟kidlashlaricha 5-6% kraxmal eritmalari surtma asosi konsistensiyasiga ega 

---

116 
bo„lsada, nisbatan sekin so„riladi. YAna shu asos kabi xossani dekstrin ham 
namoyon etadi, faqat undan 50% eritma tayyorlash lozim bo„ladi.
Tragakant-glitserinli asos
– tarkibida 3% tragakant va 40% gacha glitserin 
saqlaydi. Maydalangan tragakant kam miqdordagi yuqori konsentratsiyali spirt 
bilan aralashtirilib, suv-glitserinli aralashma bilan bo„ktirish uchun qoldiriladi. 
Oldindan spirt bilan aralashtirishdan maqsad tragakantni komoklanib qolishini 
oldini olishdir. Bu asosdan homilani oldini oluvchi pastalar va kosmetik kremlarni 
tayyorlashda ishlatiladi. CHet el farmatsevtik amaliyotida bugungi kunda bu 
turdagi asoslardan pektinli (pektin 7,5 g, glitserin 18 g, benzoy kislotasi 0,2 g va 
tozalangan suv 100 g gacha), alginli (natriy alginat 2,5 g, kalsiy sitrat 0,2 g, 
glitserin 15 g, tozalangan suv 100 g gacha), mutsinli (lnyan urug„ining 
shilimshig„i) asoslar va yana bir qancha o„simliklardan olingan yuqori molekulali 
brikmalar asosida olingan asoslar ishlatilib kelinmoqda. 
Mikroblardan 
olingan 
polimer