Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti va mamlakatshunoslik



Download 0,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet40/44
Sana25.04.2020
Hajmi0,61 Mb.
#46997
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   44
Bog'liq
2008-2020 yillarda xitoyda iqtisodiy osishining asosiy omillari

 

 

 

 

 

                                           



55

http://www.uzinform.com/ru/news/20110929/09167.html 




66 

 

XULOSA 



 

Iqtisodiyotni  modernizatsiyalash  va  chuqur  tarkibiy  o‗zgarishlarni  amalga 

oshirish  sharoitida  O‗zbekiston  uchun  Xitoyning  iqtisodiy  muvafaqqiyatlarga 

erishishida  muhim  rol  o‗ynagan  industriallashtirish  tajribasi  alohida  ilmiy-amaliy 

ahamiyatga  ega.  Xitoyda  industriallashtirish  jarayonlarini  tahlil  etish  orqali, 

umumiy ravishda quyidagi xulosalar qilish mumkin. 



Birinchidan,  davlat  sanoatlashtirish  siyosati  -  bu  ishlab  chiqarishning 

o‗sishiga,  fan-texnika  yutuqlarini  ishlab  chiqish  va  joriy  etishga,  iqtisodiyotning 

tarmoq  tarkibini  yaxshilashga  va  tayyor  mahsulot  eksportini  rivojlantirishga 

qaratilgan  davlatning  uzoq  muddatli  chora-tadbirlar  majmuidir.  Davlat 

sanoatlashtirish siyosati iqtisodiy islohotlarning ustuvor yo‗nalishlaridan biridir. 

Ikkinchidan,Xitoyiqtisodiyotiningyuqorisur'atlarbilano‗sishidasamaraliindu

striallashtirishsiyosatibosqichma-bosqichamalgaoshirilishibilanajralibturadi.Ushbu 

siyosat  iqtisodiy  liberallashuv,  xo‗jalikni  boshqarishda  bozor  tamoyillariga 

bosqichma-bosqich o‗tishga yo‗naltirilgandir. 



Uchinchidan,Xitoydaindustrallashtirishnatijasidamamlakatyalpiichkimahsul

otiningtarkibidajiddiyo‗zgarishlarsodirbo‗ldivaqishloqxo‗jaliginingulushi 

28,0%dan 

2008 


yilgakelib 

11,3%gachaqisqardi, 

sanoat, 

qurilishvaxizmatlarulushiesa  62%dan  88,7%gaoshdi.  Xitoy  sanoat  islohotlari 

natijasida  asosiy  sanoat  mahsulotlarini  ishlab  chiqarish  hajmi  keskin  ortdi. 

Jumladan, 1949 yilda prokat va neft ishlab chiqarish 0,1 mln. tonnadan 2008 yilga 

kelib  mos  ravishda  584,9  va  189,7  mln.  tonnagacha  organ  bo‗lsa,  avtomobillar 

ishlab  chiqarish  hajmi  1978  yilgi  0,2  mln.  donadan  2008  yilda  9,3  mln.  donaga 

ko‗paydi 

To„rtinchidan, Xitoy sanoat islohotlari quyidagi omillarga tayanadi:   

  davlatning iqtisodiyotdagi roli; 

 

yuqori  jamg‗arish  normasining  mavjudligi.  Xitoyda  iqtisodiyotni 



modernizatsiyalash  sharoitida  jamg‗arish  normasi  YAIMga  nisbatan 

o‗rtacha 40 % ni tashkil etadi; 




67 

 

 eksport  hududlarning  barpo  etilishi.  Ushbu  hududlar katta hajmdagi  kapital 



qo‗yilmalarni  talab  etadi  va  ushbu  qo‗yilmalar  bosqichma-bosqich  amalga 

oshirilgan.  XX  asr  90-yillarining  ikkinchi  yarmidan  boshlab  eksport  ishlab 

chiqarish  hudulariga  yo‗naltirilgan  davlat  va  xususiy  investitsiyalar  ulushi  jami 

investitsiyalar  hajmining  yarmidan  oshib  ketgan.  Uzoq  yillar  mobaynida  jami 

xorijiy  investitsiyalarning  70%  dan  ortiq  qismi  ushbu  hududlarga  yo‗naltirilgan. 

2007 yilga kelib EIZning yalpi ichki mahsulotdagi ulushi 59,5% ni tashkil etdi: 

 xususiy  sektorning  rivojlanishi.  Hozirda  Xitoyda  zamonaviy  aralash 

iqtisodiy tizimning hamma elementlari mavjud. Mamlakat JST ga a'zo bo‗lganidan 

so‗ng xususiy sektor uchun ilgari yopiq hisoblangan iqtisodiyot sohalari, jumladan, 

elektroenergetika, kommunal xizmat, neft sohasi, temir yo‗l orqali tashish hamda 

fuqaro 

aviatsiyasida 

imkoniyatlar 

birmuncha 

kengaytirildi. 

Bu 


esa 

industriallashtirish jarayonida raqobat muhitining shakllanishiga olib keladi. 



Beshinchidan,  Xitoy  industriallashtirish  jarayonining  zamonaviy  bosqichi  

iqtisodiyotni modernizatsiyalash hisoblanadi va u quyidagi tamoyillarga asoslandi:  

 davlat  tasarrufidagi  korxonalarni  saqlab  qolish  va  yuqori  texnologik 

taraqqiyotni  belgilovchi  yangi  korxonalarni  tashkil  etish  tashabbusini  qo‗llab-

quvvatlash; 

 

Xitoy 



iqtisodiyotini 

modernizatsiyalash 

to‗g‗ridan-to‗g‗ri 

xorijiy 


investitsiyalar va yuqori texnologiyani jalb etishga asoslanganligi; 

 

Xitoyliklar  tomonidan  G‗arb  texnologiyasini  o‗rganib,  mamlakatda 



innovatsion nusxa ko‗chirishning strategiyasining amalga oshirilishi;  

 

mamlakatda o‗z tovarlarini jahon bozoriga olib chiqishni qo‗llab-quvvatlash 



orqali modernizatsiya samaradorligining oshirilishi; 

 Xitoydagi 

modernizatsiyalash 

loyihalarining 

yetakchi 

elementi 

infratuzilmani rivojlantirishdan iboratligi.  

Xitoydagi iqtisodiy mo‗jiza sababi esa iqtisodiy islohotlarni amalga oshirish 

yillarida  investitsiya  normasi  va  eksportning  yalpi  ichki  mahsulotdagi  ulushining 

ortishi, kuchli proteksionizm siyosatini amalga oshirish bilan bog‗liqdir. 




68 

 


Download 0,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   44




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish