C h e t e L m u s I q a t a r I x I

“ Ikkinchi yil” 
-
uningdek badiiy jihatdan ahamiyatlidir, chunki 
Listgacha hech kim fortepiano musiqasida Uyg'onish davri buyuk
she’riyat asarlarining o'ziga ilhom baxsh etgan asosiy badiiy mazmunini 
ifodaladi. Bular Rafael asari bo'yicha “Nikoh”, Mikelandjeloning 
“Mutafakkir”, Petrarkaning uchta soneti, “Danteni o‘qigandan so‘ng" 
fantaziya-sonatasi. Ushbu turkumga zamonaviy Italiyaning qo'shiq-raqs 
san’atini 
o'ziga 
xos 
tarzda 
nalqin 
etuvchi 
pyesalar 
kirgan: 
“Gondolyera”, “Kansona”, “Tarantella”.
“Uchinchi yil” kompozitoming Rim taassurotlarini ifodalaydi: 
“d’Este villasi sarv daraxtlari”, “d ’Este villasi favvoralari” va diniy 
taassurotlar: “Angelyus”, “Qalb yuksakligi”.
san’atkorlari obrazlarini bunday yaratmagan edi^List rassomchilik va
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Asl lirik joziba bilan yo‘g‘rilgan pyesalar - “Jeneva qo6ng‘iroqlari”, 
“Manba yolnida”, “Vallenshtadt ko^ida^dan tortib to darbadarlikning 
ikkinchi yilidagi shiddatli italyancha tarantellagacha bo‘lgan pyesalar 
har birining mazmuni va xarakteri badiiy-shoirona obraz bilan 
belgilanadi. “Uchinchi yiF’da Shveytsariyani nafaqat qudratli tabiatli 
mamlakat, balki erksevar xalqi timsolida ko‘rsatuvchi “Vilgelm Tell 
kapellasv’dan to dafn qo‘shig‘i - “d ’Este villasi sarv daraxti ari”gacha 
ko'rish mumkin.
Ushbu pyesalarning bari o‘zining mazmuni va musiqa xarakteri 
bo'yicha turli-tumandir. Psixologik mohiyati mavjud bo‘lgan ovoz 
yozuvi onlarini “V allenshtadt ko‘lida” pyesasida kuzatish mumkin -
chap qo‘ldagi yengil garmoniya shakllari suv oqimining ravon 
shildirashini tasvirlaydi:
45 - misol
“ Buloq yonida” pyesasida quyosh nurlarida yaltirayotgan suv 
tomchilarining
shoirona tasvirlanishi berilgan:
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

46- misol
Allegretto gnuloso
“ P etrark a soneti” № 104 mi m ajor ulkan sevgi tuyg‘usini talqin 
etishda chuqur insoniylik, haqqoniylik bilan ajraiib turadi, u List 
brtepiano lirikasining eng yaxshi asarlari qatoridan joy olgan:
47 - misol
Agitato assai
/ 
List tomonidan neapolitancha qo‘shiqlar mashhur muallifi Gilyom 
Lui Kotrodan olingan, ikkita mavzu - tarantella v a je a p o lita n c h a
qo‘shiqdan 
tashkil 
topgan 
“Tarantella” 
xalq 
xursandchiligining 
bayramona musiqiy tasvirlanishini ifodalaydi. “Tarantella jadal Presto 
tezligida ijro etiladi: 
J
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Neapolitancha qo‘shiq ifodali, sof italyancha kantilena bilan 
tinglovchini о‘ziga tortadi:
49 - misol
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

B ilish kerak: