Q usmonov, U. Jo‘rayev, N. Norqulov o zbekiston tarixi

Boburiylar saltanati 
Bobur 
Dehli
hukmdori Ibrahim Lo diy qo shmlanm
tor-m or keltirdi. Bu g‘alaba natijasida Bobur Shimoliy Hindistonni
egalladi. 1526-yilning 27- aprelida Dehli shalirida podshoh Bobur
nomiga xutba o ‘qildi. Shu tariqa Hindistonda — boburiylar sulolasiga
asos solindi.
Bobur shoh H indistonda bir-biri bilan dushmanlik kayfiya- 
tida b o ‘lgan mayda mustaqil rojalami ham qilich, ham siyosat 
yo‘li bilan birlashtirdi va markazlashgan yirik saltanatni barpo 
etdi. Bu saltanat 332 yil (1526 — 1858-yillar), ya’ni H indiston­
ni Buyuk Britaniya to ‘liq bosib olguniga qadar hukm surdi.
Chet ellarda, shu jum ladan, Hindistonning o ‘zida ham Bobur 
podshohni va uning avlodlarini „buyuk m o ‘g‘illar“ deb atashgan. 
Bu mutlaqo xato. Boburiylar yurtdoshimiz, temuriyzoda Bobur- 
ning avlodlaridir. U lar tarixiy hujjatlarda o ‘zlarini „boburiy 
m irzolar“ deb yuritishgan. Boburiylarning m o ‘g ‘illar deb xato 
atalishiga yevropaliklarning A m ir T em urn i va tem u riy larn i 
m o ‘g‘illardan kelib chiqqan deb noto‘g‘ri hisoblashlari sabab bo‘lgan.
So‘nggi yillarda „buyuk m o‘g‘illar“ deb atalgan ibora o ‘m ida 
,,boburiylar“ iborasi qollanilishi bilan tarixiy haqiqat tiklandi.
Bobur shoh 1530-yilning 26-dekabrida 47 yoshida vafot 
etdi. U ni Agra shalirida, Jamna daryosi yonidagi ,,Bog‘i O rom “ga 
dafn etadilar. Uning vasiyatiga ko‘ra, bir necha yildan so‘ng 
Bobur shoh jasadi Kobuldagi ,,Bog‘i K alon“ga ko‘chiriladi. Bu 
b o g ‘ni B obum ing o ‘zi k atta m eh r b ilan obod qilgan edi. 
Keyinchalik bu bog‘ ,,Bog‘i Bobur“ deb atala boshlangan.
Bobur Sharq mamlakatlari taxtiga munosib hukmdorlaming 
yo rq in n am o y an d alarid an biridir. B obur bobo k alo n i A m ir 
Tem urdek bunyodkorlik ishlariga katta e ’tibor bilan qaragan 
davlat arbobi edi.
Z ahiriddin Bobur bilimga chanqoq buyuk davlat arbobi 
b o ‘lganligi u ch u n ham bilim olishga intilganlarga ham isha 
otalarcha g ‘amxo‘rlik qilgan. Uning o ‘zi ham ajoyib olim, turkiy 
nazm da asarlar bitgan Alisher Navoiydan keyin turadigan tengi 
yo‘q shoir, yirik bastakor edi. Bobur shoh o ‘zining „Bobum o-
2 — 0 ‘zbekiston tarixi, 8-sinf 
17

---

m a“ ham da ,,Mubayyin“ , „Turkiy devon“ kabi asarlari bilan 
m ashhur ijodkor hamdir.