Q usmonov, U. Jo‘rayev, N. Norqulov o zbekiston tarixi

chorikorlar
deb atalar edi. Bundan tashqari, 
korandalar
deb 
ataluvchilar ham b o ‘lib, ular hosilning yarmi uchun yerlami 
ijaraga olib, o‘z mehnat qurollari bilan yollanib ishlar edilar.
S o li, va majburiyatlar 
solicl “ xir0J b o ‘lib " uninS m i« -
dori ekin ekiladigan yer maydoni va ekin
turiga qarab 1/3—1/5 qismi olinaredi.
K o‘chmanchi xalqlardan olinadigan zakotning ham turi ko‘p 
edi. Ularning asosiylari ,,qo‘ra boshi“ , „tutun haqi“ , ,,yig‘im

---

soliq“ deb atalar edi. ,,Q o‘ra boshi“ zakoti — ko‘chm anchi 
chorvadorlardan moli boshiga va qo‘rasiga qarab olinadigan zakot 
edi. Bu zakot qishda mollar qo‘ralarda turganida yig‘ib olinar edi.
„Tutun haqi“ zakoti — bu bahor kelganda yangi o‘tloqlarga 
ko‘chishdan oldin xonadon boshiga bittadan qo‘y bilan olinadigan 
soliq (zakot) edi.
,,Yig‘im soliq“ esa zakot to ‘lamaydigan boylar va ularning 
qarindoshlarining bekka beradigan 9 buyumdan iborat in’omlari 
yig‘imi bolgan.
Ahvol shu darajaga borib yetgan ediki, mehnatkash xalq deyarli 
hamma narsa uchun soliq to ‘lar edi. Chunki hamma qo‘riq yerlar, 
chakalakzorlar, to ‘qaylar, daraxtzorlar, ко‘liar, barcha yaylovlar 
xonning ixtiyorida edi.
Aholi qal’a devorlarini ta’mirlash, istehkomlar qurishga, kanal­
lar qazishga, ariqlami tozalashga, yo‘l qurilishiga safarbar etilardi.
TT 
, ..... 
Xonlik huiiatlariga ko‘ra, Oo‘qonda hu-
Hunarmandchuik 
, 
,
narmandchiliknmg miskar, zargar, о y-
makor, kulol, qog‘ozgar, to ‘qimachi, do‘ppi tikuvchi, kashtachi, 
ko‘priksoz, temirchi, nowoy, aravasoz, baxmalbof, bo‘yoqchi, 
dorukash, devorzan, degrez, ko‘nchi, miltiqsoz, nayzagar, pan- 
jarasoz, pillakash, p o ‘stindo‘z, taqachi, paranjido‘z, chevar, 
chitgar, gilamchi kabi turlari bo‘lgan.
Xonlikda oltin m a’dani Kosonsoy (Namangan)dan, Qoratog‘ 
shimolidagi K o‘krev daryosidan, Chirchiq daryosi bo‘ylaridan, 
Chotqol daryosi yuqori oqimlaridan olingan.
Samarqandda b o ‘lganidek, Q o‘qon xonligida ham qog‘oz 
ishlab chiqarilgan. Q og‘oz juvozxonasi Q o‘qon shahrining 
M o‘yi muborak darvozasi orqasida maqbara yonida joylashgan. 
Savdo 
Qo‘qonga q o ‘shni shaharlar va xorijiy
m am lakatlardan savdogarlar kelib tu r­
gan. Shaharda yakshanba va chorshanba kunlari bozor b o ‘lgan.
Q o‘qon xonligining iqtisodiy hayotida Buxoro amirligi, Xiva 
xonligi, Qashqar, H indiston, Afg‘oniston, Eron va ayniqsa, 
Rossiya bilan bo‘lgan savdo katta o‘rinni egallagan. Masalan, 
Qashqar bilan olib borilgan savdo-sotiq faqat Q o‘qon orqali 
bo‘lar edi. Q o‘qondan Qashqargacha yuklangan ot karvoni 14 — 
20 kun yo‘l yurgan. Q o‘qondan Qashqarga temir, qizil charm, 
ipak va ipdan to ‘qilgan matolar, oltin olib borilgan.

---

Q o‘qon karvonsaroylarida Hindiston, Tibet, Qashqar, Bu­
xoro amirligi, Afg‘oniston, Rossiyadan olib kelingan mollar 
ayirboshlanardi. Qo‘qonga savdogarlar karvon yo‘llari orqali kel- 
ganlar.