Tayyorlash va ularning malakasini oshirishni tashkil etish bosh ilmiy metodik markazi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

3.2. Ishchi katalog 

---

III. NAZARIY MATERIALLAR 
53 
Linux tizimiga foydalanuvchi interfeysida kirganizda, siz har doim 
katalogga bog‘langan bo‘lasiz. Siz bog‘langan katalog ishchi yoki joriy katalog 
deb nomlanadi. PWD (ishchi katalog chop qilish) utilida ishchi katalog yo‘li 
nomini tasvirlaydi. 
 
Bosh katalog 
Agarda ilk bora Linux tizimiga kirsangiz yoki terminal emulyator 
darchasini ishga tushirganizda, sizning ishchi katalogingiz bosh katalog 
hisoblanadi. Bosh katalog nomini ko‘rsatish uchun tizimga kirgan zahoti 
PWD
dan 
foydalaning. 
Argumentlarsiz 
ls
utilitidan foydalanish ish katalogdagi fayllar ro‘yhatini 
chop qiladi. Sababi, sizning bosh katalogingiz ishchi katalogda shu paytgacha 
foydalangan yagona hisoblanadi va ls sizning bosh katalogdagi fayllar ro‘yhatini 
chop qiladi.
Boshlangich fayllar 
Boshlang‘ich fayllar, bosh katalogingizda paydo bo‘ladi va shell hamda 
boshqa dasturlarga siz hamda sizning sozlamalaringizni haqida ma‘lumot beradi. 
Bu fayllarning bir qismi shell ga qanday tipdagi terminaldan foydalanayotganiz 
haqida xabar beradi va sty utilita o‘chirigich hamda qatorlarni o‘chiruvchi 
tugmalarni o‘rnatib beradi. 
Yoki siz yoki tizim administrator bosh katalogda mavjud bo‘lgan shell 
buyruqlarini o‘zida jamlagan faylni shellni ishga tushiruvchiga joylashtirishi 
mumkin. Shell har safar kirganizda buyruqlarni amalga oshiradi. Yuklovchi fayllar 
yashirin nomlarga ega bo‘lgani sababli, bosh katalogda mavjud yoki yo‘qligini 
bilish uchun –a buyrug‘idan foydalanishingiz zarur bo‘ladi. Grafik interfeys 
boshlangich ishga tushuvchi fayllarga ega. Odatda bu fayllar bilan to‘g‘ridan 
to‘g‘ri ishlamaysiz, lekin ischi stoldagi ikonka yordamida ishga tushish ketma-
ketlikni nazorat qilish mumkin.
Login: