N. I. SodIqova, E. a. KorNIyenko, M. d. XoShimxodjayEva periferIya va ofis qUrilmaLarini ta’MIrLaSh va ishLatish

 
Ammo hozirgi kunda qattiq disklar aylanish chastotasi oshib ketdi.
 
Hozirgi kunda ko‘pgina seriyali ish 
lab chiqarilayotgan shaxsiy 
kom pyuterlardagi jamlagichlar disklar aylanish tezligi 5 400 ayl/
min ni tashkil etadi. Ishchi tavsifl ari yaxshilangan modellarda disk-
lar aylanish tezligi 7 200 ayl/min gacha yetadi. 10 000 yoki 15 000 
ayl/min aylanish tezligiga ega bo‘lgan jamlagichlar odatda faqat 
samaradorligi yuqori ish chi stansiyalar va serverlarda qo‘llaniladi.
Qattiq diskning normal ishlashida o‘qish/yozish moslamalari 
disklarga tegmaydi. Ammo elektr manbayining o‘chirilishi va diskning 
to‘xtatilishi bilan ular disk yuzasiga tushadi. Qurilma ishlayotgan 
vaqtda o‘qish/yozish moslamasi va aylanayotgan disk yuzasi orasida 
juda kichik havo yo‘li (havo yostig‘i) paydo bo‘ladi. Agar bu tirqishga 
chang tushsa yoki tebranish sodir bo‘lsa, o‘qish/yozish moslamasi 
«to‘liq harakatda» aylanayotgan disk bilan «to‘qnashadi». Agar 
zarba yetarlicha kuchli bo‘lsa, moslamaning sinishi sodir bo‘ladi. 
Buning oqibatida ma’lumotlarning bir necha baytlari yo‘qolishi, hatto 
butun jamlagich ishdan chiqishi mumkin. Shuning uchun ko‘pchilik 
jamlagichlarda magnit disklar yuzasi legirlanadi va maxsus moy 
bilan qoplanadi, bu har kungi o‘qish/yozish moslamasi «uchishi» va 
3.3-rasm. 
Qattiq disklardagi 
jamlagichning silindri.
Disklar
Tashqi
silindr (0)
O‘rta
silindr
Ichki
silindr

---

49
«qo‘nishi»ni, shuningdek, yanada jiddiy silkinishlarni qurilma ko‘tara 
olishiga imkon beradi.
Magnit disklar paketlari zich yopilgan g‘ilof tarkibida bo‘lganligi 
va ularning ta’miri ko‘zda tutilmagani sababli ulardagi yo‘laklar 
zichligi juda yuqori, ya’ni bir dyuymga 96 000 dan va undan yuqori 
(Hitachi Travelstar 80 GH) bo‘ladi. HDA bloklari (Head Disk 
Assembly – disklar va o‘qish/yozish moslamasi bloki) amaliy jihatdan 
to‘liq sterillik holatidagi maxsus sexlarda yig‘iladi.