A. B. P a k ir d in o V u. A. V a L i X o n o V


Epidem iyani harakatlantiruvchi kuchlar



Download 8,65 Mb.
Pdf ko'rish
bet11/163
Sana19.02.2022
Hajmi8,65 Mb.
#459518
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   163
Bog'liq
OIV. OITS (A.Pakirdinov, U.Valixonov)

Epidem iyani harakatlantiruvchi kuchlar
Respublikada epidemiyani harakatlantiruvchi asosiy kuch sifa- 
tida giyohvand m oddalarni iny eksiya y o 'li bilan nolegal (yashirin) 
iste’mol qilinishidir. Bu jaraylonda tarkibida OIV b o 'lg an qon bilan 
zararlangan um umiy shpris, ignalar va eritm alardan foydalaniladi.
OITS xizmati to m o nid an 2005- yilda am alga oshirilgan xulq-at- 
\ o r b o 'y ic h a o 'tk azilg an nazorati m am lakatning 14 ta m a'm uriy 
hududidagi igna orqali giyohvand m oddalarni iste'm ol qiluvchilar 
(10 G M IQ ) orasidan 3756 nafar respondentni qam rab oldi. Uning 
natijalariga k o 'r a IO G M IQ 33 % oxirgi inyeksiva qabul qilish pay- 
tida o 'z g a la r shprisidan foydalangan, lO G M IQ ning 61 % doimiy 
b o i m a g a n ju ft bilan jinsiy ailoqaga kirish paytida prezervativdan 
toy dalanm agan. u m u m a n olganda lO G M IQ n in g 80 % OIV infeksi­
yasi yuqishini kam aytiradigan xatti-harakatlarni bajarmagan.
M am lak at hududiy jihatd an A fg 'o n isto n d a n Yevropa m am lakat- 
lariga geroin m oddasini olib o 'tis h y o 'lid a jo y ia s h g a n bo'lib, bu hoi 
noqonuniy bozorda geroin m oddasining doimiy taklifi mavjudligi- 
ga olib keladi va O 'zb ek isto ng a uning hududidan noqonuniy tarzda 
olib o'tilay otgan geroin m oddasining tarqalishi xavfini tug'diradi. 
bu esa giyohvand m oddalar (iste’mol qiluvchilar sonining k o 'p a -
www.ziyouz.com kutubxonasi


yishiga. oqibat natijada esa O lV /O IT Sning tarqalishiga olib kelishi 
mumkin.
O 'z be k iston da O IV/OITS tarqalishining ahamiyatiga k o 'ra ik- 
kinchi o 'rin d a b o i g a n у o' li — infeksiyaning jinsiy aloqa yo'li orqali 
yuqishidir.
M am lakatning 14 ta m a'm uriy hududida olib borilgan. tanlan- 
gan 1350 nafar seks xizmati ko'rsatuvchilar (SXK) b o 'y ich a o 't k a ­
zilgan dozorli epidem iologik nazorati m a iu m o tla r ig a k o 'ra bu gu­
ruhga m ansub shaxslarning 35 
%
doimiy b o i m a g a n juftlar bilan 
aloqaga kirishish paytida him ova vositalaridan (prezervativlardan) 
foydalanmaydi. 5 % g h o h v a n d moddalarni inyeksiya yo'li bilan 
iste’mol qiladi. 2005- у iIda Toshkent shahrida SXK orasida zaxm 
(sifilis) kasalligining tarqalishi tanlangan 325 kishining 8.5 % da, 
Sam arqandda tanlab tekshirilgan 284 kishining 9.5 % da aniqlan­
gan bo'lib, bular xavfii jinsiy amaliyotlardan guvohlik beradi.
K o 'p sonli juftlar bilan jinsiy aloqaga kirishishga moyil yana bir 
aholi guruhiga erkaklar bilan jinsiy aloqa qiluvchi erkaklar (ES- 
A Q E)lar kiradi. 2005- yilning noyabrida Toshkent shahridan tan­
langan 102 nafar ESA Q Elar orasida o'tk azilg an s o 'ro v natijalari- 
ga ko'ra. uch oy davom ida ularning bir jinsli juftlarining o 'rtacha 
soni 22 kishini tashkil etgan. Shu bilan birga s o 'ro v d a qatnashgan 
ESA Q Ening 38 % ham erkaklar. ham ayollar bilan jinsiy aloqaga 
kirishganligini xabar qildi. bu esa O lV /O IT Sning ESA Q E guruhi- 
dan um um iv populatsiyaga chiqib ketish imkoniyatini tavsiliaydi. 
ESA Q E 39 % doimiy b o i m a g a n erkak jufti bilan jinsiy aloqa pay­
tida him oya \ ositalari (prezervativ )dan foydalanmagan. ayollar bi­
lan jinsiy aloqa pay tida esa 58 % (prezervativdan) foydalanmagan. 
Ularning 39.5 % i s o ’nggi paytlarda JA Y B Y u K alomatlari borligini 
xabar qilishdi, tanlangan guruhda zaxm kasalligining tarqalganligi 
7.8 
%
ni tashkil etdi.
Yuqish xavfi darajasi yuqori b o i g a n ayrim aholi guruhlari 
xatti-harakati ularning vakillari o 'rtasid a OIV infeksiyasi. virusli 
gepatit 
C.
zaxm kasalligi tarqalganligi darajasi bilan belgilanadi.
23
www.ziyouz.com kutubxonasi


OIV infeksiyasi yuqish darajasi yuqori b o 'lg a n kishilar o'rtasid a 
OIV infeksiyasi haqida xabardorlik darajasining pastligi. o 'z qadri- 
qimmatini bilmasligi. xavfsiz xulq-atvor. o 'z huquqini himoya 
qila olmasligi. him oya vositalaridan va xayrixoh tibbiy servisdan 
foydalanish imkoniyatining kamligi OIV yuqishi xavfini oshira- 
di. H am on uchrab turadigan ongli roziliksiz va testgacha m asla- 
hatlarsiz majburiy ravishda tekshirish amaliyotlari ushbu guruh 
vakillari bilan OIV infeksiyasining oldini olish uchun profilaktik 
choralarining zaruriy qamrovini am alga oshirishda ham koiiikni 
y o 'lg a q o 'y is h imkonini bermaydi. Ular davlat tuzilmaiari, j u m ­
ladan. tibbiyot tnuassasalari bilan m uloqotga kirishishdan qochish- 
ga harakat qilishadi, chunki r o 'y x atg a tushishdan va maxfiylik osh- 
kora b o 'lish id an cho'chishadi. Buning oqibatida ushbu m u am m o
inyeksiya orqali giyohvand moddalar iste'm ol qiluvchilar (JOG- 
MIQ). seks xizmati k o ’rsatuvchisi (SXK ) va ESA Q E o'rtasida dol- 
zarb b o 'lib qolmoqda.

Download 8,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   163




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish