Akusherlik va ginekologiyada hamshiralik ishi

21.5. Dori moddalarni nazorat qilish
Seyfda saqlanuvchi dori m oddalarning ishlatilishini nazorat 
qilish seyfda turgan maxsus jurnalga yozib boriladi. D avolash 
m uassasasi b o sh lig ‘i to m o n id a n q o ‘l q o ‘yib m u h rlan g an bu 
jurnalning h ar bir varag‘i raqam langan va oxirgi varaqda ular 
soni ko‘rsatilgan va tikilgan b o ‘lishi kerak. Jurnal faqat seyf ichida 
saqlanishi kerak. A va В guruh dorilarning nazorati uch un alohida 
varaqlar ajratiladi.
N azorat va saqlash qoidalarini buzgan har bir tibbiyot xodim i 
jinoyi javobgar hisoblanadi.
Tibbiyot ham shirasi bem orga narkotik va analgetikni shifokor 
to m o n id an kartaga yozilib, tavsiya q ilin gand an so ‘ng berishi 
mum kin. Ishlatilgan am pulani ham shira tashlab yuborm aydi, balki 
ish la tilm a g a n a m p u la la r b ila n b irg a n a v b a tc h i h a m sh ira g a
topshiradi.
N avb atchilikn i q abul qilish va to p sh irish vaqtid a alb atta 
ishlatilgan va ishlatilm agan d o rilar ju rn aldagi haqiqiy soniga 
solishtirib tekshiriladi.
N arkotik m oddalarning barchasi ishlatilib tugatilgach, b o ‘lim 
katta ham shirasiga sanab topshiriladi va ishlatish uch u n yangisi 
olinadi.
N arkotiklarning b o ‘sh am pulalari tekshirishdan so‘ng bosh 
shifokor tayinlagan m axsus kom issiya to m o n id a n y o ‘q qilib 
yuboriladi.

---

X X IT 
\
K O N TR A TSEPSIY A TU R LA R I 
л л л
VA U LA RN I Q O ‘LLA SH
В О B y
U SU L L A R I
22.1. Kontratsepsiya haqida tushuncha
Ayol hom ilador bo‘lishi uchun quyidagi shartlar bajarilishi kerak:
— jon li sperm atozoidlar erkak u rug ‘i tarkibida b o ‘lib, ayol 
qiniga tushishi;
— qinda sperm atozoidlar u ch u n qulay sharoit b o ‘lishi;
— sperm atozoidlar bachadonga, so‘ng bach ad o n naylariga 
tushishi;
— bachado n naylarida sperm atozoidlar tuxum hujayrasi bilan 
u ch rashishi;
— urug‘langan tuxum hujayrasi bachadonga tushib, bachadon 
devoriga yopishishi kerak.
K ontratsepsiya — bu yuqorida qayd etilgan shartlam ing bittasi 
yoki bir nechtasiga qarshi qaratilgan tadbirlardir.
Shu bilan birga, quyidagi holatlarni nazarda tutish kerak:
— erkak olati ayol qiniga kirm asa ham sperm a ayol qiniga 
tushishi m um kin (jinsiy lablardan oqib kiradi):
— qindagi nordon m uhitga qaram asdan sperm atozoidlar 6 kun 
davomida nobud bo‘lmay yashash qobiliyatini saqlab turishi mumkin;
— sperm atozoidlar b achado nd a 3—4 kun nobud b o ‘lmasligi 
m um kin.
Sog‘lom erkak bilan doim yashayotgan ayollarning 60% ida 
hom iladorlik kuzatilishi m um kin.
K ontratsepsiya m aqsadida bir necha usul q o ‘llanadi:
1) to ‘siq soluvchi (baryer);
2) kimyoviy;
3) b achadon ichi vositalari;
4) oxiriga yetm agan jinsiy aloqa;
5) fiziologik usul;
6) jarrohlik kontratsepsiya usuli.
Bu vositalarga quyidagilar kiradi:
— prezervativ (erkaklar va ayollar u chu n);
— b a c h a d o n b o ‘yniga k irish n i y o pib tu ru v c h i v o sita la r 
(diafragm a, qalpoqcha, Bakaleynikov koftochkasi).