O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi buxoro muhandislik-texnologiya instituti

16.3
 
 Loyixalashtirish usullariga talablar 
 
Loyihalash usullarini tanlash quyidagi asosiy mezonlar orqali bajarilishi shart: 
a) loyihalashtirish sifati. 
b) loyihalashtirish qiymati.
v) ishlab chiqarish muddati.
g) band bo`lgan ishlab chiqaruvchi mutaxassislar soni. 
a) va g) mezonlarning eng yaxshi natijalari tejamkorlik, aniqlik, universal uslublarni 
qo`llash imkonini beradi. 
Loyihalashtirishda mashinaviy usul har doim ham an`anaviy eksperemintal 
uslulardan samarali bo`lavermaydi. Uncha murakkab bo`lmagan mahsulotning sifat 
ko`rsatkichiga juda yuqori talab qo`yilganda injener an`anaviy usuldan foydalanib 
modelni tezda va ishonchli darajada yaratib oladi. Bunday hollarda eHM dan 
foydalanish loyihalashda katta moliyaviy xarajatga sabab bo`ladi. 
SHunday holatlar mavjudki mashinaviy usullar loyihalashda foydali 
hisoblanmaydi, ammo boshqa tomonlama ustunliklarga ega bo`ladi. Masalan 
platadagi elementlarni yoki integral sxemani kristallarini ulashda eng optimal 
variantni tanlash masalasini echishda mashinaviy usul ancha sifatli bajariladi. 
Texnikaning ko`pgina sohalarida hali mashinaviy usuldan foydalanishda tajriba 
kamlik qiladi va shunga asosan hozirda matematik modellar, algoritmlar va echim 
usullarining eng qulay varianti ishlab chiqilmagan. Tajribaning kamligi mashinaviy 
analizda modelni va algoritmini tanlashda echimning xatolik ehtimoli oshib boradi.
Juda sodda matematik model tanlanishi natijalarning aniqligini pasayishiga olib 
kelishi mumkin, juda murakkab model tanlanishi esa mashina analiz qilishga ko`p 
vaqt sarflashiga olib keladi. Lekin umuman olganda sanoat sohalaridagi ALS (SAPR) 
ning tajribalariga tayanib va hozirgi kun fan taraqiyotini nazarda tutgan holda aytish 
mumkinki ALS (SAPR) loyihalashtirish tashkilotlarida eng mustahkam hrinni 
egallagan. Bunday hollarda eng yaxshi natijalar har xil loyihalash usullaridan oqilona 
foydalanilganda erishiladi. Muxandis foydalaniladigan usullarning imkoniyatlarini, 
ustun va kamchilik tomonlarini bilishi lozim, ya`ni u loyihalash jarayonida eng 
samarali usulni tanlay bilishi kerak.