С а д р и д д и н а й н и й э с к и м а к т а б

майман, 
деди Норбибиш.
Норбибишдан эшитган бу бир-икки калима Етимнинг қалбини
эзиб ташлади, унинг бу аҳволига чин кўнгилдан куюниб, йиғлаб
юборишига сал қолди. Аммо етимхонадаги шодликлари ва бахтиёр-
ликлари уни йиғидан тўхтатди. Бу бахтиёрлик ва шодликлар Етим
учун шундай бир нур эдики, ҳар қандай ғам-кулфат зулматини
кўз ўнгидан йўқотарди. Лекин Етим Норбибишнинг саргузаш-
тига қизиқиб, аста-секин сўраб, қизчанинг кечмиш-кечирмиш-
ларининг бир қисмини билиб олди. Етимнинг саргузаштидан
қаттиқ таъсирланган Норбибиш ҳам ўз бошидан ўтганларни
биринчи марта унга сўзлаб берди. Биз Норбибишни Етимга
айтиб берган ўзи ҳақидаги ҳикоясини қуйида баён этамиз.
* * *
Бухоро — Термиз темир йўли Термиз станциясининг яқинида
Иван Иванович Самарский деган бир рус қоровуллик қилар эди.
Унинг хотини, саккиз-ўн яшар икки ўғли ва олти яшар қизчаси
бор эди. Иваннинг тирикчилиги анча яхши эди. Унинг қоровул-
хона олдида боғчаси ҳам бўлиб, унга картошка, карам, бодринг,
помидор каби сабзавот экинлари, маккажўхори ва кунгабоқар
сингари экинлар экар эди. Бундан ташқари, унинг серсут
сигири бўлиб, сут-ёғ етиб-ортиб ётарди. Аммо Самарскийнинг
тинч тирикчилиги узоққа чўзилмади, амирнинг 1918 Гшлги хуружи
унинг оиласини барбод қилди. Чунки, биз юқорида қайд қилиб
ўтганимиздек, 1918 йилги Колесов воқеаси муносабати билан
Бухоро амири ўз территориясидаги темир йўлларни батамом
бузиб ташлади, қўлга тушган ишчиларнн эса хотин-болалари
билан бирга ўлдирди.
Ана шу фожиали кунлардан бирида амирнинг одамлари
Иван Самарскийнинг қоровулхонасига бостириб кириб, қоровул-
216
www.ziyouz.com kutubxonasi

---