Yoshlar fiziologiyasi va gigiyenasi

Dars gigienasi.
O’quvchilar o’quv ishining asosiy shakli dars bo’lib, u turlichi olib borilishi
mumkin.
O’quvchilar aqliy mehnat qobiliyatining rivojlanishi, darslarni o’zlashtirishlari
salomatliklari darslarni gigienik jixatdan qay darajada rasional tashqil qilinishiga
ko’p jihatdan bog’likdir. Darsni to’g’ri tashkil qilishda birinchi navbatda uning
davomliligi, tarkibi ( tuzilishi va mazmuni ) . Dars o’tilagan joydagi ( sinfdagi ) asosiy
gigienik talablarga rioya qilish nazarda tutiladi.
Dars davomiyligining o’quvchilar organizmiga ta’sirini o’rganishga bag’ishlab
olib borilgan tajribalar shuni ko’rsatgi, bolalar bosh miya po’stloq hujayralari
faoliyatining susayishi boshlangich sinflarda dars boshlangandan 10 – 15 minutdan
keyin, 4 – 8 – sinflarda 12 – 20 minut minut o’tgandan keyin. 4 – 6 sinlarda esa 25 –
30 minut o’tgandan keyin seziladi. Darslar xamma sinflarda 45 minut davom etadi.
Fiziolog va gigienistlar birinchi sinf o’quvchilari uchun darsning davomiyligi 30
– 35 minutdan oshmaslikgi kerak deyishmoqda.
Belgilangan 45 minutlik darsning 25- 30 minutida o’quvchining aktivligi sezilarni
darajada pasayib, diqqati tarkoklashadi, berilgan vazifani xato bajarish foizi ortadi.
Tajribali o’qituvchilar yuqoridagi dalilni hisobga olib, bolaning dikkatini o’z
vaqtida boshqa mashgulotlarni bajarishga – o’qitishga, rasm solishga jalb qilishadi
yoki fizkultura minutlarni o’tkazishadi.
Birinchi sinf o’qutuvchilari uchun o’qish va yozish davrining davomiyligi 7 – 10
minutdan oshmasligi, 4 – sinf o’qutuvchilari uchun esa bu davr 17 – 20 minut
bo’lishi kerak.