Юлдашeв А. Сирожиддинов И. Хусаинов М

VII. Интернет сайтлари 
www.gov.uz
 
www.nalog.ru  
www.nalog.uz. 
www.iet.ru 
www.uz  
www.gov.uz 
www.stat.uz  
www.lex.uz. 
 
 

---

275 
МУНДАРИЖА 
 
КИРИШ 3 
 
I БОБ. МОЛИЯВИЙ МЕНЕЖМЕНТНИНГ МОҲИЯТИ ВА МОЛИЯВИЙ 
БОШҚАРИШ ШАКЛЛАРИ
1.1. Бозор муносабатлари шароитида Ўзбекистон Республикасининг 
иқтисодий ривожланиши хусусиятлари 5 
1.2. Молиявий менежмент тушунчаси, моҳияти ва аҳамияти 9
1.3. Молиявий менежментнинг ривожланиш босқичлари ва назариялари. 14 
1.4. Мулкдор - тадбиркор - молиявий менежер 18 
1.5. Молиявий менежментнинг механизми ва стратегияси 20 
1.6. Молиявий менежмент концепцияси 22 
1.7. Молиявий менежментнинг функциялари 25 
II БОБ. БОЗОР ИҚТИСОДИЁТИГА ЎТИШ ШАРОИТИДА ЎЗБЕКИСТОН 
РЕСПУБЛИКАСИДА 
КОРХОНАЛАРНИНГ 
ТАШКИЛИЙ-ҲУҚУҚИЙ 
ШАКЛЛАРИ 
ВА УЛАРДА МОЛИЯВИЙ МЕНЕЖМЕНТНИ ТАШКИЛ 
ЭТИШ
2.1. Корхоналарнинг ташкилий-ҳуқуқий шакллари 29 
2.2. Масъулияти чекланган жамиятларда молиявий менежмент 37 
2.3. Акциядорлик жамиятларда молиявий менежмент 39 
2.4. Нотижорат ташкилотларида молиявий менежмент 47
2.5. Хусусий (кичик) корхоналарда молиявий менежмент 49 
2.6. Қўшма корхоналарда молиявий менежмент 53 
2.7. Молия-саноат гуруҳларида молиявий менежмент 54 
 
III БОБ. КОРХОНАЛАРДА МОЛИЯВИЙ РЕЖАЛАШТИРИШ
3.1. Молиявий режалаштириш-молиявий бошқаришнинг таркибий қисми
Молиявий режалаштиришнинг моҳияти, тамойиллари ва вазифалари 57 
3.2. Молиявий режалаштиришнинг асосий кўрсаткичлари ва усуллари 59 
3.3. Молиявий режалаштириш ва тахминлаштириш тизими ҳамда уларни 
қўллаш 62 
3.4. Корхона бюджетини тузиш ва бюджет режасини ишлаб чиқиш 65 
3.5. Молиявий ўсиш режаси 68 
IV БОБ. ТАДБИРКОРЛИК ФАОЛИЯТИНИ МОЛИЯВИЙ РЕСУРСЛАР 
БИЛАН ТАЪМИНЛАШ ВА УНИ БОШҚАРИШ
4.1. Тадбиркорлик фаолиятини молиявий ресурслар билан таъминлаш 71 
4.2. Ўз-ўзини маблағ билан таъминлаш ва ўз-ўзини молиялаштириш 75 

---

276 
4.3. Молиявий ривожланиш стратегияси 76 
4.4. Факторинг ва траст операцияларини бошқариш 79 
4.5. Лизинг операциялари. Молиявий лизинг 83 
V БОБ. КОРХОНАЛАРНИ КРЕДИТЛАШ ЖАРАЁНИНИ БОШҚАРИШ
5.1. Банк кредитининг моҳияти ва асосий қоидалари 88 
5.2. Кредит олиш тартиби, гаров ва кафолат 92 
5.3. Кредит шартномасининг моҳияти ва уни тузиш тартиби 94
5.4. Кредитлаш шакллари ва уларни бошқариш 97 
5.5. Банкларнинг вексель операциялари 104 
VI БОБ. ЖАМҒАРМАЛАР, ИНВЕСТИЦИЯЛАР ВА ҚИММАТЛИ 
ҚОҒОЗЛАР ЭМИССИЯСИДА МОЛИЯВИЙ МЕНЕЖМЕНТ
6.1. Жамғармалар ва инвестициялар ҳақида тушунча 111 
6.2. Давлат инвестициялари ва хусусий инвестициялар 113 
6.3. Инвестиция портфели 115 
6.4. Қимматли қоғозлар эмиссияси 117 
6.5. Қимматли қоғозлар бозори инфратузилмаси 120 
VII БОБ. КОРХОНАНИНГ УЗОҚ МУДДАТЛИ АКТИВЛАРИНИ 
БОШҚАРИШ
7.1. Корхона активларининг иқтисодий моҳияти ва гуруҳланиши 124 
7.2. Асосий воситалар ҳаракатини бошқариш 125 
7.3. Номоддий активлар таркиби ва уларни бошқариш 131 
7.4. Асосий фондларни қиймати, эскириши ва уларни баҳолаш 135 
7.5. Асосий ишлаб чиқариш фондларининг иқтисодий кўрсаткичлари 138 
7.6. Капитал таркиби ва уни оптималлаштириш 140 
VIII БОБ.КОРХОНАНИНГ АЙЛАНМА МАБЛАҒЛАРИ ВА УЛАРНИ 
БАҲОЛАШ ТАРТИБИ
8.1. Айланма капитални баҳолаш шакли ва тартиби 144 
8.2. Корхоналарнинг айланма маблағларини шаклланиши 145 
8.3. Корхонанинг айланма маблағларини бошқариш 147 
8.4. Айланма маблағларнинг самарадорлиги 149 
IX БОБ. КОРХОНАЛАР ХАРАЖАТЛАРИ ВА ДАРОМАДЛАРИНИ 
БОШҚАРИШНИ ОПТИМАЛЛАШТИРИШ
9.1. Ишлаб чиқариш харажатларининг моҳияти, таркиби ва элементлари 151 
9.2. Маҳсулот таннархи таркибига кирувчи харажатларнинг гуруҳланиши 155 
9.3. Ялпи фойдадан қопланадиган харажатлар 161 
9.4. Соф фойдадан қопланадиган харажатлар 166 
9.5. Товар-моддий заҳираларга тегишли харажатлар 170 

---

277 
9.6. Харажатларни режалаштириш 172 
9.7. Харажатларни оптималлаштиришда молиявий левереждан фойдаланиш 
174 
X 
БОБ. 
КОРХОНАЛАР 
ЎРТАСИДАГИ 
ЎЗАРО 
ҲИСОБ-КИТОБ 
ШАКЛЛАРИ
10.1. Хўжалик субъектлари ўртасида ўзаро ҳисоб-китоб шакллари 177
10.2. Тўлов топшириқлари орқали ҳисоб-китоблар 182 
10.3. Чеклар билан ҳисоб-китоблар 183 
10.4. Аккредитивлар бўйича ҳисоб-китоблар 187 
10.5. Тўлов талабномалари орқали ҳисоб-китоблар 190 
XI БОБ. ДЕБИТОРЛИК ВА КРЕДИТОРЛИК ҚАРЗЛАРИНИ БОШҚАРИШ
11.1. Дебиторлик қарзлари ва уларни бошқариш 195 
11.2. Кредиторлик карзлари ва уни тахлили 200 
11.3. Дебиторлик ва кредиторлик қарзларни камайтириш йўллари. 203 
XII БОБ ХЎЖАЛИК СУБЪЕКТЛАРИДА ПУЛ ОҚИМЛАРИНИ 
БОШҚАРИШ
12.1. Пул оқимларни бошқаришнинг моҳияти 206 
12.2. Пул оқимларини прогнозлаш 210 
12.3. Пул маблағларининг оптимал даражасини аниқлаш 211 
 
XIII БОБ. СОЛИҚ МЕНЕЖМЕНТИНИ ТАШКИЛ ЭТИШ
13.1. Солиқ тизими ва унинг ўзига хос хусусиятлари 215
13.2. Бошқарув қарорларини қабул қилишда даромадлар ва уларни солиққа 
тортилишининг таҳлили 216 
13.3. Корхоналар молиявий хўжалик фаолиятига солиқларнинг таъсири 223 
XIV БОБ. КОРХОНАЛАРДА МОЛИЯВИЙ НАЗОРАТ
14.1. Корхона фаолиятини молиявий назорат қилишнинг мазмуни ва
йўналишлари 227 
14.2. Корхона фаолиятида молиявий назоратни ташкил этиш 234 
14.3. Молиявий назоратда қўлланадиган асосий кўрсаткичлар 238 
XV БОБ. МОЛИЯВИЙ РИСКЛАР МЕНЕЖМЕНТИНИ ТАШКИЛ ЭТИШ 
15.1. Таваккалчилик тушунчаси ва уни бошқариш 242 
15.2. Таваккалчиликни баҳолаш усуллари 245 
15.3. Таваккалчиликни камайтириш йўллари 248 

---

278 
XVI БОБ. БАНКРОТЛИК ЖАРАЁНИНИ БОШҚАРИШ
16.1. Банкротлик тушунчаси ва аломатлари 253 
16.2. Банкротликда қўлланиладиган тушунчалар 254 
16.3. Банкротлик ҳолатига олиб келувчи кўрсаткичлар. 255 
16.4. Банкротликнинг олдини олиш ва корхонани молиявий соғломлаштириш 
тадбирлари 259
16.5. Давлат улуши мавжуд бўлган корхоналарнинг молиявий-иктисодий 
ахволини мониторинг ва тахлил килиш мезонларини аниклаш тартиби 
261 
16.6. Корхонани тугатишга доир ишни юритиш 265 
Фойдаланилган адабиётлар 268