O. A. H u s in o V patologik fiziologiyadan amaliyot darslari uchun

14-rasm. П darajali atrioventnkular blokadada EKG (Ш tip):
a - 2:1; b - 3:1.
-
-i—-c*a .
1
- ■ 
am
»w-s-o#*- -J-—o*<-»t~ ак
15-rasm. Ш darajali to’liq atrioventnkular blokadada EKG.
AVB ning II va III darajasi, ayniqsa, AVB ning distal shakli, ko‘pincha 
qon d a q iq a h a jm in in g k a m a y ish i v a a ’z o la rn in g b o sh m iy a
gipoksiyasiga o lib keluvchi chuqur gem odinam ik o 'z g a rish la r bilan 
kechadi. Ayniqsa, bu jihatdan qorinchalaming uzoq muddatli asistoliya 
davri, y a ’ni hali blok ad ad an pastda jo y la sh g a n q o rin ch alar y an gi 
ektopik yetakchi ritmi funksiya qilishga boshlamasdan, II darajali AVB

---

ning to‘liq AVB ga o ‘tishi natijasida yuzaga kelgan qorinchalar effektiv 
q isq a ris h in in g b o ‘lm a s lik dav ri x a v fli h iso b la n a d i. Q o rin ch a lar 
asistoliyasi III darajali blokadada II va III tartibli ektopik markazlar 
avtomatizmining keskin pasayishi natijasida ham rivojlanishi mumkin. 
A sistoliya sababi k o ‘pinch a to ‘liq AVB da uchraydigan qorinchalar 
titrashi yoki fibrillatsiyasi b o ‘lishi mumkin. Yurak ritm i minutiga 20 
v a und an kam b o ‘lsa , sh u n in g d ek q o rin c h a la r a s isto liy a si 1 0-20 
soniyadan ko‘p davom qilsa, bemor bosh miya gipoksiyasi natijasida 
hushini y o ‘qotadi, talvasalanish sindromi rivojlanadi. Bunaqa xurujlar 
M organi-A dam s-Stoks sindrom i deb nom olgan. K o'rsatkich bunday 
sindrom li bem orlarda yaxshi emas, chunki har b ir xuruj oHim bilan 
tugashi mumkin.
Qorinchalar ichi blokadasi (KIB)
- Gis - Purkinye tizimining turli 
qism larida uchrashi m umkin. P=roksim al biokadalarda Gis tutamida, 
distal biokadalarda — o ‘ng va chap oyoqchalar darajasida buzilishlar 
yuzaga keladi. G is tutam i oyoqchalarida im pulslar o ‘tkazilishining 
buzilishi m iokarditlar, Y U IK , yurak poroklari, kardiom iopatiyalarda 
u c h ra y d i. 0 ‘ng o y o q c h a b lo k ad a si « o 'p k a li y u ra k d a » (o ‘tk ir va 
surunkali) rivojlanishi mumkin. Uni to ‘liq blokadasida EKG da QRS 
kom pleksi kengaygan (0,12 s va k o ‘proq), o ‘ng k o ‘krak ulanishida 
QRS M - shaklida joylashgan, T tishcha manfiy, chap k o ‘krak ulanishida 
S tishcha chuqur va keng (0,04 s dan k o ‘p) b o ‘ladi. 0 ‘ng oyoqcha 
to ‘liq bo‘lmagan (qism an) blokadasi, to ‘liq blokadaga qaraganda QRS 
ning kamroq (0,08 - 0, l l s ) qisqarganligi bilan tavsiflanadi.
Gis tutami chap oyoqcha blokadasi (to ‘liq) ikki tutam li blokada 
b o ‘lib , c h a p o y o q c h a o ld v a o rq a ta rm o q la rin in g b ir v aq td a 
shikaslanishidan iborat. EKG da QRS kompleksi keng, uchi yoki uning 
burilgan qismi (ko‘tarilgan va pastga tushgan) bo‘lingan R tishcha bilan 
nam oyon b o ‘ladi, q orin ch alar kom pleksi kengaygan S tishchali QS 
shaklida, QRS kom pleksi 0,12 s va undan ko‘p (0,17 s gacha) bo‘ladi. 
K o ‘pincha o ‘tkazuvchanlik buzilishining bir necha xillari qo'shiladi 
(M urashko V. V., Strutinskiy A. V., 1987).
Q isqaruvchanlikning buzilishlari. Pulsus alternans - altemirlanuvchi 
puls shaklida nam oyon b o ‘ladi, amplitudasi v a uzunligi k atta-kichik 
puls to‘lqinlarining almashinishi bilan tavsiflanadi. Bu ko‘pincha, miokard 
shikastlanishida unga keladigan bitta impulsga javoban hamma tolalar 
q o ‘zg‘alishi va qisqarishi, keyingisiga javoban esa faqat uning bir qismi 
qo‘zg‘alishi va qisqarishi bilan bog‘liq. Shuning uchun harakat potensiali 
va qisqarish amplitudasi har xil bo‘ladi.

---