Ergashxodjaeva Sh. Dj., Qosimova M. S

Bob bo„yicha xulosalar
Talab – bu xarid quvvatiga ega bo‗lgan ehtiyojdir. Aniq to‗lov qobiliyatiga 
ega bo‗lgan ehtiyojning tovar ta‘minotini real holatiga asosan, talab qondirilgan va 
qondirilmagan talabga bo‗linadi. 
Bozor talabi – bu ma‘lum guruhdagi xaridorlar tomonidan, ma‘lum hududda, 
muayyan davrda, ma‘lum marketing dasturiga ega bo‗lgan savdo korxonalari 
tomonidan sotib olinadigan, ma‘lum miqdordagi tovarlar hajmi bilan ifodalanadi. 
Kon‘yunkturani o‗rganish marketing xizmatini ajralmas qismini tashkil etadi. 
Bizning mamlakatimizda kon‘yukturani o‗rganish 20 yillarda tashkil etildi. 
«Kon‘yunktura» lotincha so‗z bo‗lib, holat degan ma‘noni anglatadi, u keng 
ma‘noda ularning o‗zaro aloqasidan olingan shartlarning yig‗indisi, o‗tar sharoit, 
predmetlarining joylashishidir. 

---

134 
Kon‘yunktura tahlili o‗z ichiga ishlab chiqarish va iste‘molning hajmi, tarkibi, 
bir tovarning boshqasining o‗rnini egalay olish imkoniyati, tovar zahiralari, 
narxning o‗zgarishi, reklama xizmati, bozor ishtirokchilarining o‗rganishni oladi. 
Bozor konyu‘nkturasini muntazam ravishda o‗rganib borish savdo faoliyatini 
muvaffaqiyatli yakuniga imkon beradi. Har davrda bozor kon‘yukturasi qaysi tovar 
chiqarishni ko‗paytirish, qaysi tovarga talabning kamayishi haqida aniq 
ma‘lumotlar beradi. Bu ma‘lumotlar ishlab chiqrish uchun ham savo firmasi uchun 
ham zarurdir. 
Bashorat qilish bu - ob‘ektning kelajagini tahlil qilish va bu kelajakni qanday 
bo‗lishini ko‗ra bilishdir. Ijtimoiy - iqtisodiy jarayonlarning bashorat imkoniyatlari 
eng avval sabab va hodisa bog‗lanishlarining tabiat xarakterlari orqali aniqlanadi. 
Oldindan aytib berish, bashorat qilish faqat umumiy xossalar va qonuniylikka ega 
bo‗lgan sabab va xulosalar aniq bo‗lgan jarayonlarga bog‗liqdir.
Oldindan ko‗ra bilish: 
-qisqa muddatli 1-1,5-2 yilgacha; 
-o‗rta muddatli 2-5 yilgacha; 
-uzoq muddatli 5 yil va undan ortiq turlarga bo‗linadi. 
Bozor kon‘yunkturasini bashorat qilish uslublariga quyidagilar kiradi: 
faktografik uslublar, ekspert uslublar, ekstropolyasiya uslubi, ekonometrik 
modellar.