I. K. Choriyev "Amaliy matematika va informatika" kafedrasi

TRANZAKSIYANI QO`LLASH 
SQL namunasida tranzaksiya modelini tavsiflashda ikkita mahsus operatorlar 
qo`llaniladi – 
COMMIT 
va 
ROLLBACK. 
Bir necha ketma-ket SQL operatorlarni 
tiklash nuqtai nazaridan butun bo`linmas amal 
tranzaksiya 
deyiladi. Tranzaksiya 
berilganlar bazasini butunligini saqlash uchun qo`llaniladi. SQL tilining 
namunasida yozilishi bo`yicha, har bir operator bajarilishini boshlaganda, 
tranzaksiya avtomatik ravishda boshlanadi. Tranzaksiya tugamaguncha, ya`ni 
tranzaksiya oshkor ravishda to`xtatilmaguncha, boshqa parallel ishlagan 
tranzaksiyalar, kiritilgan o`zgarishlarni hisobga olmaydi. Tranzaksiyaning 
bajarilishi
•
COMMIT operatorini kiritish orqali. Bu holda tranzaksiya muvaffaqiyatli 
tugaydi va bazaga kiritilgan o`zgarishlar doimiy saqlanib qoladi. Bundan 
keyin bajarilgan har qanday operator yangi tranzaksiyani boshlaydi. 
•
ROLLBACK operatorini kiritish orqali. Bu holda tranzaksiya jarayonida 
qilingan barcha o`zgarishlar qayta joyiga olib kelinadi (man etiladi) va baza 
tranzaksiya boshlanishdan oldingi holatga qaytadi. Tranzaksiya 
muvaffaqiyatsiz bajarilgan deb hisoblanadi. Bundan keyin bajarilgan har 
qanday operator yangi tranzaksiyani boshlaydi. 
•
Agarda COMMIT operatori oshkor ravishda kiritilmasa ham SQL operatori 
programma orqali bajarilsa va programma bajarishni muvaffaqiyatli 
bajarildi deb hisoblanadi. 
•
Agar SQL operatori programma orqali bajarilsa, programma bajarilishi 
avariyali tugatilsa, oxirgi tranzaksiyada qilingan o`zgarishlar qayta joyiga 
olib kelinadi va baza tranzaksiya boshlanishdan oldingi holatga qaytadi.
SQL tilida bir-biriga kirgan tranzaksiyalarni qo`llsh man etilgan. SET 
TRANSACTION operatorlar orqali foydalanuvchilar
tranzaksiya jarayonini boshqarishi mumkin. 
Bu operatorning formati quyidagicha bo`ladi: 
::=