Boshqaruv psixologiyasi

E‟tiqod
 
– inson behad ishonadigan g„oya va fikrlar bo„lib, ularni hatto 
shubha ostiga olish shaxs uchun noo„rindir. Inson tashqi olamdagi voqea-
hodisalarni tahlil qilarkan, ko„p narsalarga o„z e‟tiqodi nuqtai nazaridan qaraydi.
Qadriyatlar
– eng qimmatli ma‟naviy boylik bo„lib, inson uni 

---

110 
haqoratlanishi va tahqirlanishidan himoya qiladi, saqlaydi. Odatda qadriyatlarning 
umuminsoniy, biron ijtimoiy guruh qadriyatlari va shaxsiy turlari farqlanadi. 
Umuminsoniy qadriyatlar inson qayerda yashashidan, boyligidan, mansabidan va 
boshqa xususiyatlaridan qat‟i nazar, doim ardoqlanadigan mazmundir, masalan – 
tinchlik, hayot, ozodlik, birdamlik, mas‟uliyat, oriyat. 
Ijtimoiy guruh qadriyatlari bir guruh insonlar uchun qadrli va boshqa bir 
guruh tomonidan e‟tiborsiz ma‟naviy boylik bo„lib, milliylik, yoshlik va keksalik, 
oilaviy, siyosiy, hududiy oriyentirlardan iborat. Shaxsiy qadriyatlar deb, ayni 
shaxsga tegishli qadriyatlarning o„ziga xos majmuiga aytiladi. Har bir insonning 
ichki dunyosida sanab o„tilgan qadriyatlarning hamma guruhi mavjud. Yuqorida 
sanalgan uch guruh qadriyatlarning o„zaro uyg„unlashuvi shaxs va jamiyat 
o„rtasidagi muvofiqlikni belgilaydi. Agar shaxsiy qadriyatlar ro„yxatida 
umuminsoniy va guruhiy qadriyatlar yetakchi bo„lsa, insonning jamiyatdagi o„rni 
va hayoti nihoyatda yengil va ravnaqlidir. Aks holda, inson ichki dunyosida 
uchraydigan turli guruh qadriyatlari o„rtasidagi nomuvofiqlik shaxsda ichki 
tug„yon va nizoni keltirib chiqaradi.
5.1-rasm.