3-sinf Tabiatshunoslik A. Bahromov,Sh. Sharipov,M. Nabiyev Ona tili va o`qish savodxonligi tuzuvchilari 1-2-sinf Iroda

O`txo`r hayvonlar
-bu o`simlik bilan oziqlanadigan hayvonlar.Yer yuzidagi 
eng katta hayvon fil,og`irligi 6 tonna,balandligi 4 metr,uning burni xartumi 
hid bilish,ovqatlanish,karnay kabi ovoz chiqarish,yuk ko`tarish vazifasini 
bajaradi.U 1-2 ta bolalaydi,2 yilgacha sut bilan oziqlanadi.Urg`ochi fil va 
filchalar to`dada,erkak fil yakka hayot kechiradi. 

---

Jirafa
-eng baland hayvob bo`lib,bo`yi6 metr oldingi oyog`i orqa oyoqlaridan 
uzun bo`lib,qadami uzunligi 4-5 metrga teng.Savanna va o`rmonlarda 
yashaydi,bitta bolalaydi,jirafa va bolalari tuyaqush,zebra,kiyiklar to`dasi 
bilan birga yuradi. 
Hasharotlar
-zararkunanda hasharotlar.Tabiatda hech bir jonivor 
zararkunanda emas.Har qanday jonivor yashash uchun kurashadi.Ba`zi 
hasharotlar madaniy o`simliklarga zarar keltirgani uchun zararkunanda deb 
ataladi.Shira bitlari o`simlik,daraxt barglari shiralarini so`rib
quritadi.Po`stloq qurtlari daraxt po`stlog`ini kemiradi,ular p`ostloq ostiga 
tuxum qo`yib juda tez ko`payadi,shuning uchun daraxt tanasi 
oqlanadi.Kartoshka tuplariga kolorado qo`ng`izi,karamga karam kapalagi 
qurti,chigirtkalar ekinning barcha qismiga,karadrina qurti go`za 
bargiga,ko`sak qurti ko`sakka,mart qo`ng`izi o`simliklargajuda katta zarar 
yetkazadi.Mart qo`ng`izi 10-15 sm chuqur tuproqqa tuxum 
qo`yadi,o`simliklarning bargi va ildizi bilan oziqlanadi,yer yuzasiga mart 
oyida chiqqani uchun mart qo`ng`izi deyiladi.Mart qo`ng`izining 
tuxumlaridan oq buzoqboshilar chiqadiBuzoqboshi g`umbakka,keyin 
qo`ng`izga aylanadi va yer yuziga chiqadi.