O’zbekiston Respublikasi Samarqand Davlat Universiteti Matematika fakulteti Matematik Informatika yunalshi

1.4 REKUSIF FUNKSIYALAR 
Rekursiya - funksiya(protsedura)ni shu funksiyani ichida chaqirilishi 
deb qarasak eng tushunarli ko'rinish bo'ladi 
Dasturchilar orasida shunday gap bor: "Rekursiyani bilish uchun, avval uni bilish 
kerak". Rekursiv gap-a? 
Rekursiya bajarilishi uchun ikkita narsa bolishi kerak 
1. O'zini chaqirish 
2. To'xtash chegarasi 
Hech oyingiz sizga uyga kirda karobkani ichidan biror nimani olib chiq deganlami? Siz 
esa karobkalani kovlab-kovlab 1 soatda topgansiz/yoki umuman topolmagansiz. 
Chunki siz korobkani ko'rib chiqish ketma-ketligini to'g'ri qo'ymagansiz 

---

21 
Masala: korobkalar ichma-ich ixtiyoriy joylashtirilgan, qaysidir korobka ichida kalit 
bor. Siz kalitni topish dasturini tuzing 
Rekursiyaga qoyish uchun ushbu ikki shart yozib olamiz: 
1. Ishlash sharti: korobka ichida korobka chiqsa, uni ochib ko'r 
2. To'xtash sharti: korobka ichidan kalit chiqsa to'xta 
Rekursiv funksiyaning to'xtash chegarasi bo'lmasa esa, amallar cheksiz bajarilaveradi, 
oqibatda crash beradi, yoki dastur osilib qoladi. Xo'sh nega? 
Funksiya ishga tushganda keyingi chaqirilayotgan funksiya STACKka qo'shib 
borilaveradi. Rekursiv funksiya ishlaganda o'zi o'zi chaqirishini ayttim, aynan 
chaqiruvchi funksiya esa chaqirilgan funksiyani natijasini kutib turadi, u esa o'zi 
chaqirgan funksiya natijasiga bog'liq bo'ladi .... va hokazo toki to'xtash nuqtasidagi 
funksiyaga borgunicha. Oxirgi nuqtadagi funksiya ishlaganda esa, stackdan chiqib ketib 
undan oldingisi bajarilib, undan oldingisiga javob yetib boradi ... va hokazo eng birinchi 
chaqirilgan funksiya eng oxirida yopiladi. 
Ushbu stack to'lib qolsa yoki to'xtash chegasi noto'g'ri qo'yilishi oqibatida